Οδός Ανθίμου Γαζή - Β΄ Εθνοσυνελευση & νέος βασιλιάς

Ελένη Λετώνη

Να ‘μαστε λοιπόν ξανά μπροστά σε μια μεγάλη αλλαγή. Η έξωση του Όθωνα και της Αμαλίας άφησε τον ελληνικό θρόνο κενό και τη χώρα σε μεγάλη αναστάτωση. Έπρεπε να βρούμε νέο βασιλιά – πράγμα όχι τόσο εύκολο όσο ενδεχομένως να ακούγεται, και θα εξηγήσουμε το γιατί – να ψηφίσουμε νέο Σύνταγμα και να θέσουμε τη χώρα σε μια καινούργια τροχιά.

Σαν πολλά δεν ακούγονται; Και πολλά ακούγονται και πολλά ήταν. Ειδικά για εμάς, που μπορεί κάποιες φορές να πετυχαίνουμε αυτό που μοιάζει ακατόρθωτο – αλλά μην κοροϊδευόμαστε: τις περισσότερες φορές δεν μπορούμε να χωρίσουμε δυο γαϊδάρων άχυρα. Τελοσπάντων…

Η αναζήτηση νέου βασιλιά είχε ξεκάθαρα στοιχεία déjà vu. Τα ίδια είχαμε περάσει και 30 χρόνια νωρίτερα, μόνο που αυτή τη φορά, λόγω της κατάληξης της βασιλείας του Όθωνα, δεν ήταν και πολλοί εκείνοι που ήθελαν να καθίσουν στον ελληνικό θρόνο.

Η υποψηφιότητα που ήταν ξεκάθαρα πιο δημοφιλής στην Ελλάδα ήταν εκείνη του πρίγκιπα Αλφρέδου, δευτερότοκου γιου της βασίλισσας Βικτωρίας της Μεγάλης Βρετανίας. Ο Αλφρέδος είχε επισκεφθεί την Ελλάδα 3 χρόνια πριν την έξωση του Όθωνα και της Αμαλίας, το 1859, και είχε αφήσει πολύ καλές εντυπώσεις. Μάλιστα τότε είχαν κυκλοφορήσει και φήμες ότι θα του ανέθεταν να διοικήσει ένα ξεχωριστό βασίλειο, το οποίο θα αποτελείτο από τα νησιά του Ιονίου, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και την Κρήτη, και ότι μετά το θάνατο του Όθωνα τα δύο βασίλεια θα ενώνονταν.

Εξυπακούεται βέβαια ότι ο Αλφρέδος ήταν μια υποψηφιότητα η οποία θα ενίσχυε ξεκάθαρα την επιρροή της Μεγάλης Βρετανίας στη χώρα μας. Δεν ήταν όμως η μοναδική υποψηφιότητα.

Μία από τις φήμες που κυκλοφορούσαν ήταν ότι θα διαδεχόταν τον Όθωνα ο δούκας του Leuchtenburg, ο οποίος ήταν ανιψιός του Τσάρου, ορθόδοξος και συγγενής και με τον οίκο του Βοναπάρτη της Γαλλίας και με τον οίκο της Βαυαρίας.

Όταν τελικά εκδιώχθηκε ο Όθωνας, εκ των πραγμάτων, έπρεπε να βρεθεί νέος βασιλιάς για την Ελλάδα. Και γρήγορα, μιας και η ύπαρξη βασιλιά αποτελούσε εγγύηση για εσωτερική σταθερότητα. Θυμόμαστε ότι, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1830, που αναγνώριζε για πρώτη φορά ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, τον ελληνικό θρόνο δεν μπορούσε να κατέχει μέλος καμίας από τις βασιλικές οικογένειες των τριών Προστάτιδων Δυνάμεων. Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι στην συγκεκριμένη συγκυρία, οι Προστάτιδες Δυνάμεις δεν έδιναν ιδιαίτερη σημασία σε αυτό – εκείνο που τις ενδιέφερε πρωτίστως ήταν να προωθήσει η κάθε χώρα τα δικά της συμφέροντα.

Ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, ο Palmerston, έβλεπε πολύ θετικά το ενδεχόμενο να γίνει ο Αλφρέδος βασιλιάς της Ελλάδας, αλλά βέβαια δεν μπορούσε να πιέσει τη μητέρα του, τη βασίλισσα Βικτωρία, η οποία καθόλου δεν ήθελε – καθόλου δεν ήθελε. Η άλλη εναλλακτική, ο Leuchtenburg, ήταν σαφώς πιο κοντά στη Ρωσία, ως ορθόδοξος.

Ο Palmerston όμως έκρυβε έναν άσσο στο μανίκι του: Τα νησιά του Ιονίου, τα οποία όπως έχουμε ξαναπεί τα είχαν ήδη προσφέρει οι Εγγλέζοι στον Όθωνα με τον όρο να μην επαναλάβει επιθετικές ενέργειες εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Όθωνας όμως απέρριψε την προσφορά, θεωρώντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα πρόδιδε τους υπόλοιπους αλύτρωτους Έλληνες.

Η πλειοψηφία του λαού στην Ελλάδα βέβαια έβλεπε πάρα πολύ θετικά το ενδεχόμενο να ενσωματωθούν τα νησιά του Ιονίου στον ελληνικό κορμό, θεωρώντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα διατηρούνταν και θα αυξανόταν τόσο η βρετανική επιρροή όσο και το ενδιαφέρον των Βρετανών για τη χώρα.

Στον κόσμο μας εμείς, ως συνήθως. Ξεχνούσαμε ότι οι Άγγλοι εξακολουθούσαν να έχουν φίλο-οθωμανική πολιτική, ξεκάθαρη και δηλωμένη. Εμείς εδώ θεωρούσαμε ότι θα έρθει ο Αλφρέδος, θα κάτσει στον ελληνικό θρόνο, η Μεγάλη Βρετανία θα ενστερνιστεί τη Μεγάλη Ιδέα και τι ωραία και τι καλά, εκτός από τα νησιά του Ιονίου, θα μας βοηθήσουν να πάρουμε και την Ήπειρο και τη Θεσσαλία και ποιος ξέρει τι άλλο.

Εν τω μεταξύ, ενώ οι Μεγάλες Δυνάμεις έψαχναν να μας βρουν βασιλιά, στην Ελλάδα είχε αρχίσει τις εργασίες της η Β΄ Εθνοσυνέλευση, η οποία συνεδρίαζε σε ένα πρόχειρα κατασκευασμένο κτίσμα, που βρισκόταν δίπλα στο υπό κατασκευήν κτίριο της Βουλής. Αυτό το κτίριο βρισκόταν στη μεριά της σημερινής οδού Ανθίμου Γαζή, και είχε τέτοια χάλια που ο κόσμος του είχε δώσει το προσωνύμιο «η Παράγκα».

Στη Β΄ Εθνοσυνέλευση ο αριθμός των πληρεξουσίων από την ελεύθερη Ελλάδα ήταν διπλάσιος από εκείνον που είχε συμμετάσχει στην προηγούμενη Εθνοσυνέλευση του 1843-1844 (εκείνη που έγινε μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου και είχε ψηφίσει το πρώτο Σύνταγμα του ελληνικού κράτους). Αυτή τη φορά συμμετείχαν μάλιστα και πληρεξούσιοι που ζούσαν εκτός του ελληνικού κράτους.

Συνολικά οι πληρεξούσιοι ήταν 327, από τους οποίους 288 από την ελεύθερη Ελλάδα και 39 από τις αλύτρωτες περιοχές καθώς και από ελληνικές παροικίες του εξωτερικού. Συγκεκριμένα, είχαμε πληρεξούσιους, μεταξύ άλλων, από: Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Αϊδίνι, Έφεσο, Κρήνη, Αττάλεια, Αλεξάνδρεια, Κυδωνίες, Ελλήσποντο, Βουκουρέστι, Ιεροσόλυμα, Ρόδο, Κάλυμνο, Αδριανούπολη, Βάρνα, Τραπεζούντα, Προύσα, Ιάσιο, Κάιρο, Βραΐλα, Λονδίνο, Τεργέστη, Λιβόρνο, Μασσαλία, Λίβερπουλ και Οδησσό. Επίσης, στη Β΄ Εθνοσυνέλευση συμμετείχαν πολλοί στρατιωτικοί.

Ως ανεμένετο, υπήρχαν σφοδρές συγκρούσεις και μεγάλες αντιθέσεις ανάμεσα στους συμμετέχοντες, που εκδηλώνονταν ενίοτε και βίαια, με αποτέλεσμα τα κόμματα τα οποία δημιουργήθηκαν να έρχονται σε σφοδρή αντιπαράθεση. Από κάπου και πέρα μάλιστα άρχισε να γίνεται προφανές ότι εγκυμονείται και απόπειρα ανάληψης της εξουσίας πραξικοπηματικά.


Γενικά παιδιά επικρατούσε μια κατάσταση εντελώς χαώδης, στα όρια της αναρχίας. Η Προσωρινή Κυβέρνηση, πέρα από την Αθήνα, ουσιαστικά δεν είχε καμία ισχύ, με αποτέλεσμα στην Πελοπόννησο να παρατηρούνται λεηλασίες και ληστείες, ενώ σε πολλές επαρχίες της Στερεάς Ελλάδας οι συμμορίες να λυμαίνονται τη χώρα και να φορολογούν τον κόσμο λες και ήταν κυβέρνηση. Άρχισαν μάλιστα να σχηματίζονται παντού σώματα οπλοφόρων προκειμένου να μπορούν να αμυνθούν εναντίον αυτών των συμμοριών, αλλά και αυτά δεν άργησαν να μετατραπούν σε συμμορίες, με αποτέλεσμα η εξαθλίωση των κατοίκων να έχει φτάσει στο μη περαιτέρω. Η μόνη λύση, η μόνη ελπίδα που έβλεπαν τότε οι Έλληνες, προκειμένου να πάψει η αναρχία και να μπει η χώρα σε μια σειρά, ήταν να έρθει νέος βασιλιάς, τον οποίον και περίμεναν πως και πως.

Στην Εθνοσυνέλευση, εν τω μεταξύ, οι εργασίες προχωρούσαν με πολύ αργούς ρυθμούς. Και συνέχιζε βέβαια να γίνεται το έλα να δεις. Οι κόντρες ανάμεσα στους Ορεινούς και τους Πεδινούς, τους δύο πρώτους κομματικούς σχηματισμούς που δημιουργήθηκαν, συνέχεια εντείνονταν. Τα ονόματα αυτά – Ορεινοί και Πεδινοί – ήταν απομίμηση των αντίστοιχων ονομάτων των παρατάξεων της Συμβατικής συνέλευσης, που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης. Σχηματίστηκε και μια τρίτη φατρία, οι «Εκλεκτικοί», οι οποίοι μία πήγαιναν με τους μεν, μία πήγαιναν με τους δε, όταν δεν μπορούσε να σχηματιστεί κυβέρνηση μονομερώς. Στη συνέχεια σχηματίστηκε και τέταρτη ομάδα, υπό τον Επαμεινώνδα Δεληγιώργη, που ονομάστηκε «Εθνικόν Κομιτάτον», όπου συμμετείχαν σχεδόν αποκλειστικά νέοι οι οποίοι είχαν αναμειχθεί στη συνωμοσία για την ανατροπή της πρώτης δυναστείας – των Βίττελσμπαχ – με αποτέλεσμα να έχουν αποκτήσει αρκετή δημοτικότητα.

Κάποια στιγμή, οι Ορεινοί εξελίχθηκαν σε πιο ισχυρή ομάδα από τους Πεδινούς, αλλά οι τελευταίοι ήταν ισχυρότεροι στους δρόμους, με αποτέλεσμα να υπάρχει φόβος ότι δεν θα αργούσε η αιματοχυσία, πράγμα που έγινε.

Για να μην τα πολυλογούμε, φτάσανε κάποια στιγμή σε σημείο ένοπλης σύγκρουσης. Κυβερνητικοί και Αντικυβερνητικοί άρχισαν να αλληλοπυροβολούνται, να αλληλοσκοτώνονται κυριολεκτικά, μέσα σε δρόμους και πλατείες. Τον Ιούνιο του 1863, επί 3 νύχτες και 2 μέρες, η πρωτεύουσα είχε μετατραπεί σε σκηνικό άγριας και αιματηρής αναρχίας. Περισσότεροι από 200 ήταν οι νεκροί και οι τραυματίες, πολίτες και στρατιώτες, στους δρόμους και στις πλατείες της πόλης, αλλά ακόμα και στα σπίτια τους.

Τελικά τα επεισόδια σταμάτησαν την τρίτη μέρα με τη βοήθεια της Εθνοφυλακής – στρατιωτικής δύναμης που είχε ιδρυθεί ήδη από συστάσεως του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους – και την επέμβαση βέβαια των τριών αντιπροσώπων των Προστάτιδων Δυνάμεων, οι οποίοι κατάφεραν να πετύχουν ανακωχή. Έστειλαν μάλιστα έντονη διακήρυξη στην Εθνοσυνέλευση, με την οποία την απειλούσαν ότι εάν μετά από τη λήξη της ανακωχής, δηλαδή μετά από 48 ώρες, επαναλαμβάνονταν οι εχθροπραξίες θα εγκατέλειπαν αμέσως στη χώρα.

Αυτό όμως που χτύπησε τους Έλληνες στο φιλότιμο ήταν ότι οι αντιπρόσωποι των Μεγάλων Δυνάμεων στη διακήρυξη αυτή τόνιζαν ότι γινόταν κάκιστη χρήση της ελληνικής ανδρείας, από την ψυχή της οποίας είχε εξοριστεί εντελώς ο πατριωτισμός.

Καταλαβαίνουμε πιστεύω ότι αυτό το πήραμε βαριά κι ασήκωτα… έτσι συνήλθε η Εθνοσυνέλευση, ορίστηκε κυβέρνηση με πρόεδρο τον Μπενιζέλο Ρούφο, τα αντιμαχόμενα στρατιωτικά σώματα απομακρύνθηκαν – άλλα στην Στερεά Ελλάδα και άλλα στην Πελοπόννησο, ενώ η φρούρηση της πρωτεύουσας ανατέθηκε αποκλειστικά στην Εθνοφυλακή.

Σε αυτό το πλαίσιο πλήρους αναρχίας που είχε φτάσει η χώρα μόλις 8 μήνες μετά την έξωση του Όθωνα και της Αμαλίας, η άφιξη νέου βασιλιά ήταν πιο επιτακτική από ποτέ. Εξάλλου, μην ξεχνάμε ότι ο σκοπός όσων ανέτρεψαν τον Όθωνα δεν ήταν η εγκαθίδρυση αβασίλευτης δημοκρατίας, παρά μόνο η αλλαγή της δυναστείας. Και δεν ήταν ότι δε θέλαμε να φέρουμε νέο βασιλιά ή ότι δεν το επιδιώκαμε – ήταν που δεν περνούσε απ ’το χέρι μας, τι να λέμε τώρα;

Διότι, οκ, όπως είπαμε, οι Τρείς Προστάτιδες Δυνάμεις είχαν συμφωνήσει ότι ο βασιλιάς της χώρας δεν θα μπορούσε να προέρχεται από τους δικούς τους βασιλικούς οίκους. Αυτό είδαμε ότι δεν έμοιαζε να τις απασχολεί ιδιαίτερα σε αυτή τη συγκυρία, μιας και προτεραιότητα, όπως πάντα, είχε το ποια θα είχε τη μεγαλύτερη επιρροή στη χώρα μας. Εμείς εδώ όμως, αποφασίσαμε γρήγορα – γρήγορα να κάνουμε δημοψήφισμα για να εκλέξουμε νέο βασιλιά, ήδη από τα μέσα Δεκεμβρίου του 1862. Και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν όχι απλά καθαρό – πεντακάθαρο! Πρώτος, με σαρωτικό ποσοστό, εξελέγη ο πρίγκιπας Αλφρέδος της Μεγάλης Βρετανίας. Κι όταν λέμε σαρωτικό ποσοστό, εννοούμε σαρωτικό ποσοστό! 94%! Για την ακρίβεια από τις 241.202 ψήφους ο Αλφρέδος συγκέντρωσε 230.016 ψήφους.

Θέλαμε εμείς – ποιος μας άκουγε; Καλά, εμείς το έργο το έχουμε ξαναδεί και σε μεταγενέστερα δημοψηφίσματα, που άλλο τι αποτέλεσμα βγαίνει και άλλο τι γίνεται στο τέλος. Διότι εμείς μπορεί να τον ψηφίσαμε τον «Αλφρεδάκη», όπως είχαμε αρχίσει να τον αποκαλούμε χαϊδευτικά, αλλά οι Μεγάλες Δυνάμεις τα είχαν ήδη συμφωνήσει κι εκείνος απέρριψε τον ελληνικό θρόνο. Σ’ εμάς ταιριάζει το «μοναχός σου χόρευε κι όσο θέλεις πήδα»…

Για την Ιστορία, να πούμε ότι ανάμεσα στους υποψηφίους ήταν και ο Όθωνας, ο οποίος πήρε όλη κι όλη μία ψήφο… Επίσης, μόλις 93 από τους 241.202 ψηφοφόρους ψήφισαν υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας, δηλαδή το 0,04%.

Ο Palmerston εν τω μεταξύ, ο Βρετανός πρωθυπουργός, προσπαθώντας να μας χρυσώσει το χάπι μετά τη χυλόπιτα που μας έριξε ο Αλφρεδάκης, πρόσφερε τα νησιά του Ιονίου αλλά άφησε να εννοηθεί και ότι θα μιλούσε με τον Σουλτάνο ώστε να μας παραχωρηθεί η Ήπειρος και η Θεσσαλία, εάν βέβαια ο νέος βασιλιάς ήταν μια επιλογή που θα ικανοποιούσε τους Βρετανούς. Άντε να βρεις τώρα υποψήφιο βασιλιά που να μην έχει σχέση με τους βασιλικούς οίκους Βρετανίας, Γαλλίας και Ρωσίας, να έχει φιλελεύθερες απόψεις και να έχει και μια κάποια πείρα στη διακυβέρνηση. Ούτε ψύλλους στ’ άχυρα. Ένας τέτοιος ήταν ο Ερνέστος, δούκας του Saxe-Coburg-Gotha. Αυτός ήταν ανιψιός του Λεοπόλδου, του βασιλιά του Βελγίου, τον οποίο είχαμε ψηφίσει 30 χρόνια νωρίτερα για βασιλιά και μας παράτησε στα κρύα του λουτρού και τελικά φέραμε τον Όθωνα. Ε, στην οικογένεια πέσαμε πάλι. Και όπως ακριβώς ο θείος του, έτσι και ο Ερνέστος πρόβαλε υπερβολικές απαιτήσεις, οπότε δεν προχώρησε το πράγμα.

Υπήρχαν και άλλες υποψηφιότητες, αλλά για να μη σας κουράζω – αρκετά κουράστηκαν εκείνοι που έψαχναν να μας βρουν βασιλιά – θα φτάσω κατευθείαν στο δια ταύτα. Αφού λοιπόν εξαντλήθηκαν όλες οι εναλλακτικές και όλοι οι πιθανοί υποψήφιοι τελικά ο Palmerston… πήγε σε ένα γάμο. Σοβαρά. Πήγε σε ένα γάμο κι εκεί μας βρήκε βασιλιά. Του ήρθε έμπνευση. Ή είπε «Δε βαριέσαι, ό,τι απέμεινε». Παίζεται.

Τον Μάρτιο του 1863 τελέστηκαν οι γάμοι του τότε Πρίγκιπα της Ουαλίας και διαδόχου του βρετανικού θρόνου, Εδουάρδου, με την πριγκίπισσα της Δανίας, Αλεξάνδρα. Το παρών βέβαια στους γάμους έδωσε και ο αδερφός της Αλεξάνδρας, πρίγκιπας Χριστιανός Γουλιέλμος Φερδινάνδος, Αδόλφος, Γεώργιος του οίκου Σλέσβιχ Χολσταϊν Ζόντερμπουργκ Γλύξμπουργκ. Ο νεαρός Γουλιέλμος, όπως ήταν γνωστός στην πατρίδα του, ήταν κι εκείνος υποψήφιος στο δημοψήφισμα που είχε προηγηθεί στην Ελλάδα και είχε λάβει 6 ολόκληρες ψήφους! Όταν μάλιστα ο ίδιος το έμαθε είχε πει στους συμμαθητές του στη σχολή ναυτικών δοκίμων της Δανίας όπου φοιτούσε τότε: «Είμαι υπερήφανος διότι με ψήφισαν 6 Έλληνες. Θα ήθελα πολύ να τους γνώριζα για να τους ευχαριστήσω έναν-έναν».

Ο Palmerston λοιπόν, στον οποίο έκανε πολύ καλή εντύπωση ο νεαρός Γουλιέλμος, σκέφτηκε ότι θα ήταν μία πολύ καλή επιλογή για τον ελληνικό θρόνο. Ο 17χρονος πρίγκιπας είχε γεννηθεί παραμονή Χριστουγέννων του 1845 στην Κοπεγχάγη και ήταν ο δευτερότοκος γιος του διαδόχου του θρόνου της Δανίας Χριστιανού.
Όσο για την υποψηφιότητά του για τον ελληνικό θρόνο, η αλήθεια είναι ότι δεν συνάντησε ιδιαίτερες αντιρρήσεις ούτε από τη βασίλισσα Βικτωρία, ούτε από τους Γάλλους, ούτε από τους Ρώσους. Εμείς εδώ, που καιγόμασταν να βρούμε νέο βασιλιά και να λήξει αυτό το ζήτημα, επίσης συμφωνήσαμε με την συγκεκριμένη υποψηφιότητα. Έτσι στις 18 Μαρτίου 1863, με το παλαιό ημερολόγιο, η Β΄ Εθνοσυνέλευση ενέκρινε ομόφωνα το εξής ψήφισμα:

«Η εν Αθήναις B΄ των Ελλήνων Συνέλευσις ψηφίζει:

Άρθρον 1: Αναγορεύει παμψηφεί τον πρίγκιπα της Δανίας Χριστιανόν Γουλιέλμον Φερδινάνδον Αδόλφον Γεώργιον, δευτερότοκον υιό του πρίγκιπός Χριστιανού της Δανίας, Συνταγματικόν Βασιλέα των Ελλήνων, υπό το όνομα Γεώργιος Α΄, Βασιλεύς των Ελλήνων.

Άρθρον 2: Οι νόμιμοι διάδοχοι αυτού θέλουσι πρεσβεύει το ορθόδοξον ανατολικόν δόγμα.

Άρθρον 3: Τριμελής επιτροπή, εκλεγόμενη υπό της Συνελεύσεως, θέλει μεταβεί εις Κοπεγχάγην και προσφέρει αυτώ εν ονόματι του ελληνικού έθνους το στέμμα.

Το ψήφισμα τούτο υπέγραψαν αυθωρί άπαντες οι παρόντες πληρεξούσιοι».

Η επιτροπή αυτή αποτελείτο από το Θρασύβουλο Ζαΐμη, τον Κωνσταντίνο Κανάρη και το Δημήτριο Γρίβα, πολιτικούς αντιπάλους κατά τα άλλα, οι οποίοι έφθασαν στην Δανία στις 25 Απριλίου.

Στην πραγματικότητα, οι μόνες δυσκολίες που αντιμετώπισε ο Palmerston σχετικά με την υποψηφιότητα του Γουλιέλμου που έγινε Γεώργιος προέρχονταν από τον πατέρα του τελευταίου. Στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων που γινόντουσαν με τις Μεγάλες Δυνάμεις αναφορικά με την υποψηφιότητα του Γεωργίου, ο πατέρας του, ο πρίγκιπας Χριστιανός, προσπαθούσε να φανεί αρκετά σκληρός.

Τα αιτήματα που προέβαλε ήταν τα εξής:

Να παραιτηθεί ο Όθωνας – τον Όθωνα τον είχαμε διώξει αλλά εκείνος τυπικά ποτέ δεν παραιτήθηκε από τον ελληνικό θρόνο – πολλά τα προβλήματα, παιδιά.
Τα ελληνικά σύνορα να επεκταθούν μέχρι και την Ήπειρο και τη Θεσσαλία.
Να εγκριθεί βασιλική επιχορήγηση τουλάχιστον 50.000 στερλινών το χρόνο.
Να αναγνωριστούν τα δικαιώματα διαδοχής του στο θρόνο της Δανίας.
Να διατηρήσει τη λουθηρανική του πίστη.
Να παραμείνει στη Δανία μέχρι τη μέρα της ενηλικίωσής του – είπαμε ότι τότε ο Γουλιέλμος ήταν ακόμη 17 ετών.
Να αντικατασταθεί ο παλιός ελληνικός στρατός από έναν νέο, όποιος δεν θα έδινε όρκο πίστης στο Σύνταγμα αλλά στο πρόσωπο του βασιλιά.
Και τέλος, να τεθεί μια βρετανική ναυτική μοίρα στη διάθεση του Γουλιέλμου.

Οι διαπραγματεύσεις έδιναν και έπαιρναν σε Λονδίνο, Μόναχο και Κοπεγχάγη. Μέχρι που κάποια στιγμή βαρέθηκε αυτά τα πήγαινε έλα και τις συζητήσεις ο τότε βασιλιάς της Δανίας ο Φρειδερίκος Ζ΄ και απείλησε ότι άμα δεν κατέληγαν σε κάποια συμφωνία θα ακύρωνε ό,τι είχε συμφωνήσει μέχρι τότε ο αδελφός του.

Ο Φρειδερίκος δεν είχε παιδιά κι έτσι διάδοχός του ορίστηκε ο αδερφός του Χριστιανός, ο πατέρας του Γεωργίου.

Και κάπως έτσι καταλήξαμε στην υπογραφή της συνθήκης του Λονδίνου της 13ης Ιουλίου 1863. Εκεί ο Φρειδερίκος αποδέχτηκε για τον δευτερότοκο γιο του αδερφού του το θρόνο της Ελλάδας, που του είχε προσφέρει ήδη όπως είδαμε η Ελληνική Εθνοσυνέλευση.
Ο τίτλος που θα έφερε θα ήταν «Γεώργιος Α΄, βασιλεύς των Ελλήνων».

Η Ελλάδα θα αποτελούσε βασίλειο, συνταγματικό και ανεξάρτητο.

Τα νησιά του Ιονίου θα ενσωματώνονταν στο ελληνικό βασίλειο, με την προϋπόθεση ότι θα έδιναν τη συγκατάθεσή τους τόσο η Βουλή των Ιονίων Νήσων όσο και η Γαλλία, η Αυστρία, η Ρωσία και η Πρωσία.

Τα στέμματα της Δανίας και της Ελλάδας δεν θα μπορούσαν να ενωθούν ποτέ στο ίδιο πρόσωπο. Οι νόμιμοι διάδοχοι του βασιλιά Γεωργίου θα έπρεπε να ανήκουν στο ορθόδοξο δόγμα.

Ο Γεώργιος αποφασίστηκε να θεωρηθεί ενήλικος παρότι δεν είχε συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του, προκειμένου προφανώς να αποφευχθεί η εγκαθίδρυση αντιβασιλείας, όπως στην περίπτωση του Όθωνα.

Τέλος, εγκρίθηκε προσωπική επιχορήγηση για τον βασιλιά με χρήματα που θα προέρχονταν από όσα χρωστούσε ήδη η Ελλάδα στις Προστάτιδες Δυνάμεις.

Καταλαβαίνουμε βέβαια ότι, όπως και στην περίπτωση του Όθωνα, έτσι και στην περίπτωση του Γεωργίου, η Ελλάδα δεν έλαβε μέρος στο ζήτημα της επιλογής βασιλιά. Εμείς απλά συμφωνήσαμε. Καλά, ούτε τον Γεώργιο τον ρώτησε κανείς εδώ που τα λέμε. Σύμφωνα με μία διήγηση του ίδιου: «Κάθε πρωί, τον καιρό που ήμουν ναυτικός δόκιμος, μου έδιναν πριν βγω από το σπίτι όπου κατοικούσαμε, για να πάω στη σχολή, ένα δεματάκι με τα σάντουιτς της ημέρας. Εκείνη δε τη συγκεκριμένη ημέρα, επειδή το ένα από τα σάντουιτς ήταν με σαρδέλες και έσταζε λάδι, είχαν τυλίξει επιπλέον το πακέτο με μια εφημερίδα για να μη λερωθώ. Αντιλαμβάνεσθε την έκπληξή μου, όταν, ρίχνοντας μια ματιά, έπεσα στο άρθρο που ανακοίνωνε την εκλογή μου στο Θρόνο της Ελλάδος. Ήταν καιρός που ήλπιζα να τύχει στη ζωή μου κάτι ασυνήθιστο και συναρπαστικό».

Ο νεαρός Γεώργιος απηύθυνε διάγγελμα στην Ελληνική Εθνοσυνέλευση στις 18 Ιουλίου 1863 για να την ευχαριστήσει που τον ανακήρυξε ενήλικο έξι μήνες πριν την τυπική του ενηλικίωση. «Θα προσπαθήσω να αποδειχθώ άξιος αυτής της εμπιστοσύνης. Όλοι μου οι πόθοι με έλκουν προς τη νέα μου πατρίδα και άμα το ζήτημα της ένωσης των Ιονίων Νήσων το επιτρέψει, θα αναχωρήσω άμεσα ώστε να μεταβώ στην Ελλάδα», έλεγε ο Γεώργιος μεταξύ άλλων.

Ο νέος βασιλιάς έφυγε από την πατρίδα του στις 5 Σεπτεμβρίου 1863, με την ευχή και συμβουλή του θείου του, βασιλιά Φρειδερίκου Ζ΄ της Δανίας, να τον συντροφεύει: «Σου δίνω την ευχή μου και να θυμάσαι προ πάντων την εντολή μου να γίνεις τέλειος Έλληνας και να στηρίξεις τη δύναμή σου επί του Ελληνικού Λαού».

Πριν έρθει στην Ελλάδα, ο Γεώργιος επισκέφθηκε την Αγία Πετρούπολη, τις Βρυξέλλες, το Λονδίνο και το Παρίσι, Τελικά έφτασε στην Ελλάδα στις 18 Οκτωβρίου 1863. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, η Βουλή των Ιονίων Νήσων ψήφισε την ένωση με την Ελλάδα.

Τι συνέβη όμως όταν έφτασε ο νεαρός Γεώργιος στο διψασμένο για ειρήνη βασίλειο του;

 

Εγγραφή στο Newsletter