"Το βιτριόλι δεν σου έκαψε την ψυχή παρά μόνο το δέρμα"
Αλέκα Ψαράκου: «Θα ήθελα όμως, με πολλή αγάπη, να μιλήσω στα αγόρια περισσότερο. Να ψάξουν καλά μέσα τους, να δουν ότι είναι άντρες, να σέβονται τη γυναίκα που έχουν απέναντί τους. Οφείλεις να τις προστατέψεις, γιατί μπορεί να είναι αδερφή σου, μπορεί να είναι φίλη σου, μπορεί να ‘ναι η μάνα σου. Μπορεί να ‘ναι η κόρη σου μεθαύριο. Δηλαδή θεωρώ ότι οι άντρες πρέπει να το πάρουν αυτό το μήνυμα».
Μουσική
(Σήμα) Σταύρος Θεοδωράκης
Πώς συνεχίζεται η ζωή μετά από ένα χτύπημα, μία πτώση, μία τραγωδία; Τι έχουν να πουν οι ήρωες, οι ηρωίδες που τα κατάφεραν; Είναι το podcast “Ιωάννα”. Συγκλονιστικές εκμυστηρεύσεις και μαθήματα ζωής. Με την Ιωάννα Παλιοσπύρου.
Διαφημιστικό μήνυμα
Το podcast αυτό πραγματοποιείται με την ευγενική χορηγία της Πλαίσιο Computers.
Ιωάννα Παλιοσπύρου: «Σήμερα είμαστε εδώ μαζί με την κυρία Αλέκα Ψαράκου. Είναι η μητέρα της Γαρυφαλλιάς που δυστυχώς το καλοκαίρι δολοφονήθηκε από τον σύντροφό της στη Φολέγανδρο. Αλέκα μου, εμείς να… Μάλλον να μιλάμε στον ενικό. Να πούμε ότι, επειδή δεν το ξέρει ο κόσμος, ότι εμείς μιλάμε συχνά στο τηλέφωνο, οπότε έχουμε αποκτήσει μία οικειότητα. Πριν ξεκινήσουμε, θέλω να μιλήσω γι’ αυτή την πρώτη φορά που με πήρες στο τηλέφωνο και που τη θυμάμαι και δεν νομίζω ότι πρόκειται να την ξεχάσω. Και κατευθείαν καταλαβαίνει ο άλλος τι άνθρωπος είσαι και τι μητέρα είσαι. Ήταν λοιπόν ένα μεσημέρι, χτύπησε το τηλέφωνό μου. Άγνωστος αριθμός, το σήκωσα και μου λες: “Ιωάννα μου, είμαι η μητέρα της Γαρυφαλλιάς. Και ήθελα να σου μιλήσω πολύ, να σου πω μπράβο και πόσο δύναμη μου δίνεις”. Και εγώ είχα χάσει τη μιλιά μου και λέω: “Τι ακούω τώρα; Ακούω μια μητέρα που έχει χάσει το παιδί της, την κόρη της με τόσο βίαιο τρόπο. Και μου λέει ότι της δίνω κουράγιο εγώ;”. Και γυρνάω κατευθείαν και σου λέω: “Μα, τι να σας πω εγώ που έχετε χάσει το παιδί σας; Εγώ είμαι καλά, στέκομαι στα πόδια μου, έχω αυτή τη δεύτερη ευκαιρία να διεκδικήσω ξανά τη ζωή μου”. Και σου λέω: “Τι να σας πω; Δεν έχω λόγια. Λυπάμαι πάρα πολύ”. Και πραγματικά κατευθείαν εισέπραξα αυτή την καλοσύνη της μαμάς, του ανθρώπου που και δίνει κουράγιο και παίρνει κουράγιο, γιατί αυτά είναι αμφίδρομα συνήθως».
Αλέκα Ψαράκου: «Ναι, βέβαια».
Ι.Π.: «Σε ευχαριστώ πάρα πολύ γι’ αυτό το τηλεφώνημα».
Α.Ψ.: «Και εγώ σε ευχαριστώ, γιατί έχω πάρει από σένα ένα μεγάλο μάθημα ζωής, πραγματικά. Βλέποντάς σε για πρώτη φορά στην τηλεόραση, με πόσο σθένος παρουσιάστηκες εκεί στο δικαστήριο την πρώτη-πρώτη φορά που σε είδα, αισθάνθηκα ότι ήτανε υποχρέωσή μου και ανάγκη ψυχής να σε πάρω τηλέφωνο. Και να σου πω ότι εγώ παίρνω δύναμη από σένα απ’ τη στιγμή που σε είδα εκεί. Και ήθελα να… Να σου δώσω και τη δύναμή μου γιατί νιώθω ότι, με όλο αυτό που μου συμβαίνει και για μένα είναι ένα μάθημα ζωής… Πέρα από την απώλεια την τραγική, είναι ένα μάθημα ζωής και μ’ αρέσει πάρα πολύ να μπορέσω να μιλήσω με έναν άνθρωπο που θα του ανακουφίσω τον πόνο του. Γιατί και για μένα είναι σημαντικό όταν κάποιος μου μιλάει και ανακουφίζομαι. Βέβαια αυτό είναι και λίγο… Δεν είναι ακριβώς έτσι, δεν ανακουφίζεσαι, γιατί ο πόνος είναι πόνος. Ξέρεις, δεν είναι στο μυαλό σου, να πεις: “Θα το βγάλω”. Είναι ένας βαθύς πόνος που δεν φεύγει. Αλλά όταν ακούς την Ιωάννα τώρα να σου λέει ότι “σ’ ευχαριστώ γι’ αυτό το τηλεφώνημα”, για μένα είναι πάρα πολύ σημαντικό και μου δίνει ακόμα περισσότερη δύναμη».
Ι.Π.: «Είναι αυτό που λέμε, ότι ο πόνος όταν μοιράζεται, γίνεται λίγο πιο ελαφρύς».
Α.Ψ.: «Ναι και είναι και ενωτικός. Γιατί όταν έχεις περάσει έναν τέτοιον πόνο, μπορείς να καταλάβεις και τον πόνο του άλλου. Και εκείνη τη στιγμή καταλάβαινα τον πόνο σου, που δεν μπορώ να φανταστώ τον σωματικό πόνο που έχεις νιώσει. Έτσι; Για μένα είναι άγνωστος και δεν θα ήθελα να το ζήσω αυτό που έζησες, για να το πω έτσι αληθινά. Από την άλλη, καταλαβαίνω και τον πόνο της ψυχής σου, γιατί αυτό μου είπες αν θυμάσαι, εκείνη τη μέρα που μιλήσαμε. Μου λες: “Κυρία Αλέκα, ο πόνος της ψυχής είναι αυτός που δεν επουλώνεται εύκολα. Ενώ τα τραύματά μου δεν με πονάνε πια”. Και αυτό ήτανε πολύ συγκλονιστικό όταν μου το είπες, γιατί είναι πραγματικότητα».
Ι.Π.: «Κι εγώ αντίστοιχα εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα ότι στη θέση σου θα μπορούσε να ‘ναι η μητέρα μου. Γιατί κι εγώ κινδύνεψα να πεθάνω, αλλά στάθηκα λίγο πιο τυχερή από τη Γαρυφαλλιά. Θέλω να μιλήσουμε λίγο για αυτόν τον θαυμάσιο άνθρωπο, το παιδί σου, τη Γαρυφαλλιά. Να μας περιγράψεις πώς ήταν η Γαρυφαλλιά σαν παιδί, σαν νέο κορίτσι».
Α.Ψ.: «Όταν γέννησα τη Γαρυφαλλιά, ήτανε για εμάς ένα δώρο με τον σύζυγό μου αυτό το παιδί, πραγματικά. Ένα παιδί που δεν έχω να σου πω ότι έκανε κάτι και στεναχωρήθηκα ποτέ. Ή έκανε κάτι να με φέρει σε δύσκολη θέση. Ή έκανε κάτι παραβατικό ή το οτιδήποτε. Ήταν ένα παιδί που δεν είχα να του πω κάτι αρνητικό, να του δώσω μια συμβουλή. Ήταν τόσο ώριμο από μικρό παιδί, τόσο φωτεινό πλάσμα, τόσο χαμογελαστό. Και όχι μόνο για εμάς, για την οικογένεια. Και για τους φίλους της, και για την κοινωνία μας, και για την επιστήμη της. Όσο εξελισσότανε και προχώραγε και ήτανε στη διαδικασία της τόσο τυπική, τόσο μετρημένη, τόσο υπεύθυνη, που πραγματικά δεν είχα να της πω κάτι. Δηλαδή εκείνη κάποιες φορές μπορεί να μου ‘κανε παρατήρηση για κάτι. Εγώ δεν της έκανα, πραγματικά».
Ι.Π.: «Καλά, αυτό σίγουρα έχει να κάνει και με εσένα και τον άντρα σου, με τον τρόπο που έχεις μεγαλώσει και τη Γαρυφαλλιά και τα υπόλοιπα παιδιά. Είμαι σίγουρη. Δεν μπορεί να είναι τυχαίο. Πες μου λίγο και για τα υπόλοιπα παιδιά, έχεις άλλα τρία παιδιά».
Α.Ψ.: «Ναι, έχω άλλα τρία παιδιά. Έχω δύο γιους, 24 τον Γιώργο, 23 τον Σωτήρη. Και έχω και μία 18χρονη κορούλα, την Ελένη, Κωνσταντίνα-Ελένη, η οποία έχει περάσει και τώρα στο πανεπιστήμιο. Και προχωράμε μαζί τους και είμαστε δίπλα τους».
Ι.Π.: «Εγώ το ‘χω βιώσει αυτό, το ‘χω εισπράξει πάρα πολύ έντονα γιατί έχουμε μιλήσει αρκετά μαζί. Και ξέρω πόσο στέκεστε ο ένας στον άλλον μες στην οικογένεια, πόση αλληλοϋποστήριξη υπάρχει. Όταν βρεθήκαμε και μιλήσαμε και συζητήσαμε λίγο το γεγονός, περίμενα εναγωνίως να ψάξω να βρω, μαζί με σένα και μέσα απ’ τη συζήτησή μας, αυτό το “κάτι” που λες ότι είχες μία ένδειξη και δεν την αξιολόγησες σωστά και την αγνόησες και κατέληξε τέλος πάντων να γίνει αυτό το τραγικό συμβάν».
Α.Ψ.: «Δεν υπήρχε κάτι που να με είχε βάλει σε μία υποψία για κάτι τέτοιο. Μιλούσαμε με τη Γαρυφαλλιά γι’ αυτή τη σχέση. Είχανε γνωριστεί εκείνο το καλοκαίρι, το προηγούμενο καλοκαίρι του Αυγούστου. Είχανε αναπτύξει μία σχέση απ’ το Facebook. Ε και σιγά-σιγά ήρθανε πιο κοντά και άρχισαν να βγαίνουν. Αλλά μετά έκλεισε και εκεί η περιοχή μας λόγω της καραντίνας, δεν είχανε να πάνε κάπου. Δεν έβλεπα κάτι, το συζητούσαμε. Της έλεγα: “Δεν θα τον γνωρίσω αυτόν τον νεαρό;”. Και μου έλεγε: “Μαμά, ακόμα δεν θέλω γιατί το ψάχνουμε. Ψάχνουμε μία σχέση, τη δοκιμάζουμε, δεν έχουμε σχέση ακριβώς. Και όταν θα νιώσω έτοιμη ότι θέλω να σ’ τον γνωρίσω, θα σ’ τον γνωρίσω”. Αυτό συζητούσαμε πάντα. Της έλεγα αν εκείνη είναι καλά μ’ αυτό. Μου έλεγε: “Εντάξει, μια χαρά είμαι εγώ μ’ αυτό. Δεν έχω πρόβλημα που είναι πιο ελεύθερη η σχέση μου. Κάνω και πράγματα με τους φίλους μου, κάνω και πράγματα με εκείνον”. Δεν ένιωθα κάποια ανασφάλεια. Δεν ένιωθα κάποια ανασφάλεια».
Ι.Π.: «Άρα είχατε αυτή την επικοινωνία που… Ξέρεις, πολλές φορές τα παιδιά δεν την έχουν απαραίτητα με τους γονείς. Αλλά εσείς όμως είχατε αναπτύξει μία τέτοια σχέση με τη Γαρυφαλλιά που μιλούσατε και παρ’ όλα αυτά δεν σου είχε αναφέρει κάτι συγκεκριμένο».
Α.Ψ.: «Ε όχι, δεν μου είχε αναφέρει κάτι. Βέβαια μετά εκ των υστέρων, ως μητέρα και ως γυναίκα, ίσως κάποια πράγματα που μου είχε πει να ήταν λίγο χειριστικά εκ μέρους του. Αλλά από το χειριστικό μέχρι εκεί απέχει πάρα πολύ. Και πού να φανταστείς ότι πάει με το αγόρι της η κόρη σου μία εκδρομή και… Αυτός ο άντρας οφείλει να την προστατεύσει, βρε παιδί μου. Τουλάχιστον στα χρόνια τα δικά μας έτσι ήτανε, οι άντρες προστάτευαν μία κοπέλα όταν την έπαιρναν κάπου. Δεν ξέρω τι πήγε στραβά».
Ι.Π.: «Μετά από ένα τέτοιο γεγονός, όλα τα ερωτηματικά αρχίζουν και σε πνίγουν και αρχίζεις και ψάχνεις που έχεις κάνει λάθος. Ε, το ‘χω κάνει κι εγώ στον εαυτό μου αυτό».
Α.Ψ.: «Το πιστεύω. Όλοι το κάνουμε».
Ι.Π.: «Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω βρει, τουλάχιστον στη δική μου περίπτωση, κάτι που θα μπορούσα να πω ότι “κακώς το έκανα αυτό και άρα άφησα τα περιθώρια ή προκάλεσα κάτι”. Δεν το έχω βρει. Εσύ, ως μητέρα, κατηγόρησες ποτέ τον εαυτό σου σε κάποια στιγμή ότι “δεν έκανα ό, τι έπρεπε για να προστατεύσω το παιδί μου” ή “δεν ήμουν καλή μητέρα” ή ότι…; Έχεις αυτές τις… Τις ενοχές τις είχες ποτέ;».
Α.Ψ.: «Όχι, δεν τις είχα αυτές τις ενοχές. Δεν ξέρω τώρα αυτό αν σου ακούγεται καλό ή κακό».
Ι.Π.: «Δεν είναι καλό ή κακό, είναι…».
Α.Ψ.: «Δεν τις είχα αυτές τις ενοχές, γιατί θεωρώ ότι δεν μπορούσα να κάνω κάτι να το αποτρέψω. Όπως και δεν μπορούσε να κάνει και κάτι η ίδια. Δηλαδή, τι να έκανα; Να της έλεγα “να μην πας”; Είναι 26 χρονών γυναίκα. Και ευχαριστώ και πάρα πολύ που μου το είχε πει κι όλας ότι θα πήγαινε εκεί με τον φίλο της. Γιατί συνήθως τα κορίτσια σ’ αυτές τις ηλικίες δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια στους γονείς να πουν. Θα μπορούσε να μου πει “φεύγω και θα γυρίσω σε δέκα μέρες”. Είναι μία κοπέλα με τη δουλειά της, ενήλικη, που απλά τη “φιλοξενώ” στο σπίτι. Σε εισαγωγικά τη “φιλοξενώ”».
Ι.Π.: «Ναι, ναι».
Α.Ψ.: «Δηλαδή μένει μαζί μας, με την οικογένεια. Οπότε, και πάλι ευχαριστώ πάρα πολύ που μου το είπε ότι θα πάει εκεί. Και ήξερα και που είναι και με ποιον. Δεν θεωρώ ότι ήτανε λάθος αυτό ή θα έπρεπε εγώ να σκεφτώ -ή κι εκείνη να σκεφτεί- ότι θα κινδυνεύσει η ζωή της. Δεν σου περνάει απ’ το μυαλό αυτό».
Ι.Π.: «Είναι και δικό σου χαρακτηριστικό και δικό μου, από ό, τι λέγεται, ο τρόπος που έχει αντιμετωπίσει η καθεμιά μας την κατάσταση από την πλευρά της. Τι πιστεύεις ότι είναι αυτό που μας έχει βοηθήσει να ανταπεξέλθουμε και να σταθούμε με αυτή την αξιοπρέπεια απέναντι σ’ αυτό το δράμα που αντιμετώπισε η καθεμία; Είναι θέμα χαρακτήρα; Είναι θέμα του περιβάλλοντος που έχει η καθεμιά μας; Είναι θέμα παιδείας; Πιστεύεις θα μπορούσες να έχεις συμπεριφερθεί και διαφορετικά;».
Α.Ψ.: «Όσο ξέρω τον εαυτό μου, όχι. Δεν θα μπορούσα να συμπεριφερθώ διαφορετικά. Θεωρώ ότι όλα αυτά παίζουν ρόλο, που είπες πριν. Και η παιδεία, και η οικογένεια, και το τι δυσκολίες έχεις περάσει στη ζωή σου και τι εμπειρίες έχεις. Και εγώ ενδεχομένως σαν παιδί κάποια πράγματα που έχω αντιμετωπίσει σε πολύ μικρή ηλικία και μπόρεσα να σταθώ δυνατή. Και θεωρώ ότι όλα αυτά συνθέτουνε μία ψυχική δύναμη μέσα μας που σ’ αυτές τις περιπτώσεις φαίνεται πάρα πολύ. Δηλαδή κάποιος στην καθημερινότητά μου μπορεί να μ’ έβλεπε και να ‘λεγε: “Αυτή η γυναίκα είναι μία αδύναμη γυναίκα. Ασχολείται μόνο με τα παιδιά της, δεν κάνει κάτι άλλο”. Ξέρεις, γιατί πλέον όλες είναι εργαζόμενες και δουλεύουνε και βάζουνε και την καριέρα τους μπροστά. Εγώ δεν το έκανα ποτέ αυτό. Ήμουνα πάντα στην οικογένεια, εφόσον είχαμε πει με τον σύζυγό μου. Μου λέει: “Εγώ θα δουλεύω για τα παιδιά και εσύ θα μείνεις να τα μεγαλώσεις, να μεγαλώσουν με τη μητέρα τους”».
Ι.Π.: «Το οποίο είναι εξίσου δύσκολο, έτσι;».
Α.Ψ.: «Πάρα πολύ δύσκολο».
Ι.Π.: «Δεν είναι εύκολο».
Α.Ψ.: «Πάρα πολύ δύσκολο, με τέσσερα παιδιά, είναι αυτό. Δηλαδή υπήρχανε στιγμές που το βράδυ έπεφτες για ύπνο και ήθελες άλλες 24 ώρες να έχεις, για να μπορέσεις να τα προλάβεις όλα. Αλλά παρ’ όλα αυτά, ποτέ δεν το έβαλα κάτω. Ποτέ, ποτέ. Δηλαδή στα παιδιά μου δεν είχε λείψει κάτι από τη μητέρα. Όλα αυτά τώρα με κάνουνε να νιώθω ακόμα πιο υπεύθυνη για τα άλλα μου τρία παιδιά που έχω δίπλα μου. Γιατί η Γαρυφαλλιά “έφυγε” χωρίς να το θέλουμε, μας την “ξερίζωσαν” με κάποιον τρόπο μέσα από την ψυχή μας και εγώ πρέπει να σηκώσω και τον δικό μου σταυρό, και της οικογένειας. Δηλαδή και τον δικό μου πόνο να διαχειριστώ, και της οικογένειάς μου. Και τα παιδιά μου κι ο σύζυγός μου θέλουν κι αυτοί στήριξη, ο καθένας με τον τρόπο του. Και πρέπει εκεί να βρεις εσύ τη δύναμη να βγεις μπροστά και να τους δείξεις ότι “εγώ, σ’ αυτή την οικογένεια, άλλο κακό δεν θέλω να συμβεί”. Γιατί, αν βάλεις το κακό μέσα σου και συνεχίσεις στην οικογένεια να λες “τι έπαθα”, “τι έγινε”, “γιατί αυτός;”, “γιατί το ένα;”, “γιατί το άλλο;”, όλα αυτά σπέρνουν το κακό. Και εγώ δεν το θέλω, θέλω το κακό να τελειώσει. Έγινε αυτό, το οποίο ήταν πολύ άδικο και πολύ σκληρό, αλλά θέλω να τελειώσει εκεί. Και θέλω να τιμήσουμε τη Γαρυφαλλιά πάρα πολύ σαν οικογένεια, αλλά θέλω και να είμαστε και δίκαιοι στα παιδιά, τα υπόλοιπα τα τρία. Να έχουν τη μητέρα που είχαν πάντα και τον πατέρα τους δίπλα τους. Και της το ‘χω υποσχεθεί αυτό, ότι θα το κάνω. Και είμαι σίγουρη ότι αυτό θα ήθελε. Γιατί, ξέρεις, κι αυτό παίζει ρόλο. Το τι θα ήθελε η Γαρυφαλλιά να κάνω. Η οποία, βέβαια, ήτανε κι ένα πολύ ταπεινό παιδί και δεν της άρεσε να μιλάω “για την κόρη μου, που είναι φαρμακοποιός” και όλα αυτά. Έτσι, ήταν πολύ σεμνή, πολύ ταπεινή και δεν ήθελε. Και σίγουρα δεν θα της άρεσε να είμαι εδώ τώρα να μιλάω. Αλλά ο τρόπος που “έφυγε” δεν είναι καθόλου ταπεινός. Και όλα αυτά που γίνονται εκ μέρους μου για τη Γαρυφαλλιά, και με τα αδέρφια της και ο άντρας μου που συμμετέχουμε σε όλα αυτά, είναι για εμάς φόρος τιμής. Και είναι… Την κρατάμε έτσι ζωντανή, ας πούμε».
Ι.Π.: «Εγώ πιστεύω ότι, αν μπορούσε να αντιληφθεί το καλό που κάνεις με το να μιλάς και με το να το συζητάς και με το να βγαίνεις μπροστά, το καλό που κάνεις σε άλλες μαμάδες ή σε άλλα κορίτσια -ή και σε άλλα αγόρια-, νομίζω ότι θα σε χειροκροτούσε».
Α.Ψ.: «Νομίζω ότι όντως της αρέσει πάρα πολύ, γιατί έτσι τη νιώθω δίπλα μου και βλέπω και πολύ ωραία όνειρα μαζί της. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί όταν βλέπεις ωραία όνειρα το παιδί σου, εκεί που είναι… Γιατί ξέρω ότι δεν θέλω να φερθώ εγωιστικά και να πω: “Εγώ πονάω και κλαίω και είμαι δυστυχισμένη με αυτό που μου έχει συμβεί”. Γιατί αυτό είναι και λίγο εγωιστικό, γιατί μέσα μου ξέρω ότι εκεί που είναι, είναι πολύ καλά. Τη φαντάζομαι πολύ φωτεινά και έτσι σε ένα πολύ ωραίο μέρος τη βλέπω. Και στα όνειρά μου έρχεται πάντα χαμογελαστή και με αγκαλιάζει».
Ι.Π.: «Όμως στην οικογένεια δεν… Ξέρω ότι ο σύζυγός σου είναι λίγο πιο ευαίσθητος».
Α..Ψ.: «Ναι».
Ι.Π.: «Γιατί τον έχω δει κι εγώ από κοντά. Άρα εσύ είσαι η δυνατή και εκείνος είναι λίγο πιο…».
Α.Ψ.: «Ναι, είναι λίγο πιο ευαίσθητος. Δεν μπορεί να το διαχειριστεί βασικά. Δεν είναι δηλαδή ότι… Είναι ευαίσθητος, είναι και δυναμικός. Αλλά είναι πολύ δύσκολο για ένα πατέρα να το διαχειριστεί αυτό. Γιατί απ’ αυτή τη θέση που είμαι, επειδή έχω μιλήσει με πολλές μαμάδες που έχουν χάσει τα κορίτσια τους και τα αγόρια τους έτσι άδικα, όλες έχουμε έναν κοινό παρονομαστή. Ότι “ο άντρας μου το περνάει πολύ δύσκολα”. Δηλαδή το βλέπω αυτό».
Ι.Π.: «Αυτό το βίωσα κι εγώ με τον δικό μου τον πατέρα, στη δική μου την περίπτωση».
Α.Ψ.: «Ναι».
Ι.Π.: «Δηλαδή στην οικογένειά μου είναι ο πιο ευαίσθητος. Κάτι συμβαίνει με τους άντρες μάλλον, δεν ξέρω».
Α.Ψ.: «Μάλλον, ναι».
Ι.Π.: «Ξέρω ότι σίγουρα κι εσύ έχεις λάβει πάρα πολλά μηνύματα συμπαράστασης».
Α.Ψ: «Είναι πάρα πολλά τα μηνύματα από νέα παιδιά, εφήβους και κάτω των 20 ετών ή και συνομήλικα με τα παιδιά μου. Τα περισσότερα είναι κορίτσια. Μου στέλνουν μηνύματα χωρίς να τα ξέρω. Και μου λένε: “Είσαι η μαμά μας. Είσαι η μητέρα μας. Συνέχισε αυτό που κάνεις. Είσαι πρότυπο για εμάς. Μας δίνεις πάρα πολύ μεγάλη δύναμη να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες”. Μου έχουν μιλήσει και αγόρια και μου έχουν πει ότι “δεν είμαστε όλοι οι άντρες έτσι”, ότι “υπάρχουνε και καλοί άντρες, και καλά παιδιά” και ότι “αυτό είναι άδικο που συμβαίνει στα κορίτσια”. Και κάτι που έτσι, που μου ‘κανε πολύ μεγάλη εντύπωση ήταν όταν είχαμε πάει στο συνέδριο, στο “Γίνε Άνθρωπος”. Ήτανε μία κοπέλα που δεν τη γνώριζα, που δεν ήρθε εκεί να μου μιλήσει, η οποία μου έστειλε μετά ένα πολύ ωραίο μήνυμα. Ότι έχει περάσει κι αυτή κάποια δυσκολία στη ζωή της και ότι πραγματικά της δίνω τόσο πολλή δύναμη, που άρχισε να βγαίνει πιο πολύ από το σπίτι της».
Ι.Π.: «Πολύ όμορφο».
Α.Ψ.: «Και όλα αυτά… Λες: “Εντάξει, κάνω κάτι που δεν γίνεται μάταια. Κάποιος ακούει, κάποιος βλέπει, κάποιος παίρνει δύναμη”. Δηλαδή προσπαθώ την απουσία της κόρης μου να την κάνω ουσία. Και έτσι την κρατάω ζωντανή για μένα. Είναι ο φόρος τιμής, το έχω ξαναπεί».
Ι.Π.: «Αυτό που λες είναι φοβερό. Το έχω εισπράξει κι εγώ πάρα πολύ. Και με νέα κορίτσια που μου λένε ότι “μας βοηθάς”, “να ξεπεράσω αυτό, να εμπιστευτώ πιο πολύ τον εαυτό μου”. Και μου κάνει τρομερή εντύπωση γιατί ένα νέο κορίτσι, στην εφηβεία ή στα 25, 30, έχει τέτοια ανασφάλεια ή τέτοια έλλειψη αυτοπεποίθησης. Και λέω: “Γιατί, ρε παιδί μου, συμβαίνει αυτό; Γιατί χρειάζεται εμένα κι εσένα;”. Και όμως συμβαίνει. Το ‘χω, το ‘χω δει κι εγώ».
Α.Ψ.: «Συμβαίνει και… Και θέλω να σου πω ότι κι εγώ το έκανα αυτό πριν. Δηλαδή μπορεί να δυσανασχετούσα με χαζά πράγματα. Και όταν παθαίνεις αυτό, λες: “Καλά, δηλαδή, πόσο χαζός ήμουνα στη ζωή μου;”. Δηλαδή στεναχωριόμουν για πράγματα πραγματικά ασήμαντα».
Ι.Π.: «Να μιλήσουμε λίγο θέλω για το “Γίνε Άνθρωπος”. Στην εκδήλωση αυτή παρευρέθηκα κι εγώ. Είναι μία πρωτοβουλία, μια οργάνωση ας πούμε, με αφορμή τη δολοφονία της Γαρυφαλλιάς που μας μαθαίνει πώς μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Και έχει βγει κι ένα πολύ όμορφο τραγούδι, το “Γαρύφαλλο στην Άμμο”».
Α.Ψ.: «Ναι».
Ι.Π.: «Του Αντώνη Αγγελίδη. Πες μου λίγο γι’ αυτό, γι’ αυτή την πρωτοβουλία».
Α.Ψ.: «Η Κέλλυ Ιωάννου, που είναι από τους διοργανωτές του “Γίνε Άνθρωπος” μαζί με τον κύριο Σφακιανάκη και το CSI που βρίσκεται βέβαια από πίσω, είναι οικογενειακή φίλη και μένει και πολύ κοντά στο Βέλο, εκεί που μένουμε. Οπότε όταν συνέβη αυτό και ήρθε στο σπίτι μου, μου λέει “δεν μπορώ να το διανοηθώ ότι χτύπησε την πόρτα μου αυτή η τραγωδία”. Ένιωσε δηλαδή ότι ήταν μες στο σπίτι της αυτό. Γιατί η αλήθεια είναι ότι όταν το βλέπεις και πολύ κοντά σου και δεν είναι κάπου μακριά… Ίσως άμα είναι κάπου μακριά, ε η καθημερινότητά σου είναι τέτοια που το ξεπερνάς γρήγορα. Όταν συμβαίνει όμως πολύ κοντά σου, δεν μπορείς να το αντέξεις. Οπότε έτσι η Κέλλυ ήρθε. Και σε μία, έτσι, συνομιλία που είχαμε, της είπα ότι: “Δεν γίνεται ρε παιδί μου, όχι άλλη Γαρυφαλλιά. Δεν μπορώ δηλαδή, όχι άλλο κορίτσι να πάει χαμένο. Ούτε άλλη μάνα να βρεθεί στη θέση μου. Δηλαδή κάτι πρέπει να κάνουμε”. Και έτσι υλοποιήθηκε όλο αυτό, αυτή η ιδέα. Και είναι πραγματικά ένα πολύ ωραίο σάιτ, που μπορείς να πάρεις, να διαβάσεις πολύ ωραία ενημερωτικά άρθρα, μπορείς να ζητήσεις βοήθεια. Γίνονται και διάφορες δράσεις με θέματα… Τη βία γενικά. Και είναι πολύ αξιόλογο».
Ι.Π.: «Νιώθεις καθόλου ότι αρχίζει να αλλάζει κάτι με αφορμή τη Γαρυφαλλιά και τις άλλες κοπέλες και όλες αυτές τις οργανώσεις που μας κινητοποιούν γενικά σαν κοινωνία; Βλέπεις την αλλαγή;».
Α.Ψ.: «Νομίζω πως κάτι πάει να γίνει. Έτσι, βλέπω ένα φως. Αλλά πρέπει να… Είμαστε πολύ πίσω ακόμα. Πρέπει να γίνουν δραστικά πράγματα. Δραστικά και απ’ την κοινωνία, και απ’ την οικογένεια, και απ’ την εκπαίδευση, και απ’ τη νομοθεσία, και απ’ τη δικαιοσύνη. Δηλαδή όλα μαζί. Αλλά νομίζω βήμα-βήμα. Και όταν βγαίνεις μπροστά, κάτι θα κερδίσεις πάντα. Η φωνή σου θα ακουστεί. Γιατί από πίσω είναι μία πολύ μεγάλη αδικία. Μετράμε τώρα 18 γυναικοκτονίες στην Ελλάδα και από πίσω βρίσκονται και 18 δολοφόνοι. Δεν είναι μόνο οι γυναίκες, είναι και οι δολοφόνοι. Δηλαδή κάποιος πρέπει να πάει σ’ αυτές τις οικογένειες και να πει: “Ελάτε εδώ. Πρέπει να κάτσουμε κάτω, να αναλογιστούμε, να δούμε τι έχει πάει στραβά για να βγει ένας δολοφόνος από μία οικογένεια”. Αυτό βέβαια είναι πολύ προχωρημένο το σενάριο, αλλά θεωρώ ότι θα είχε και μία ουσία. Δεν έχει ουσία να ‘ρθω εγώ να πω για τη Γαρυφαλλιά, τι παιδί είναι. Όλοι είδαμε τι παιδί είναι η Γαρυφαλλιά. Πρέπει να ψάξουμε απ’ την απέναντι όχθη να δούμε γιατί αυτός ο άνθρωπος -που ο Θεός να τον κάνει άνθρωπο- έκανε αυτή την πράξη που έκανε. Από εκεί πρέπει να ξεκινήσει. Και κάτι που ακούω έτσι και με στεναχωρεί είναι που λένε ότι “γιατί δεν έφυγε;” και “γιατί δεν έφυγε;”. Και πόσες φορές το ‘χουμε ακούσει; Και βλέπουμε γυναίκες που έχουν φύγει και τις έχουν βρει και τις έχουν σκοτώσει. Όπως αυτό που έγινε και με την τώρα, πολύ πρόσφατα, στη Ρόδο».
Ι.Π.: «Ναι».
Α.Ψ.: «Έφυγε η κοπέλα και πήγε έξω απ’ το σπίτι της και την πυροβόλησε. Έφυγε. Το θέμα δεν είναι να φύγει, το θέμα είναι να λυθεί και ένας τοξικός άνθρωπος. Δηλαδή αυτός ο τοξικός άνθρωπος να βοηθηθεί. Και μόνο μέσα απ’ την οικογένεια μπορεί. Γιατί βλέπω ότι οι οικογένειες τα κουκουλώνουνε αυτά τα πράγματα, αντί να τα… Να βρούνε λύσεις».
Ι.Π.: «Τώρα που το αναφέρεις, μόλις εχθές δέχτηκα ένα μήνυμα από μία κοπέλα η οποία μου έλεγε ακριβώς αυτό. Ότι “είμαι σε μία σχέση τοξική που ξεκίνησε με την ψυχολογική βία και έφυγα κι αυτός ξαναγύρισε και συνέχισε με τη σωματική βία και ξαναέφυγα κι αυτός ξαναγύρισε”. Και δηλαδή… Και της είπα: “Σε παρακαλώ, πάρε τηλέφωνο εκεί που πρέπει, να σε καθοδηγήσουν. Ούτε να σηκωθείς να φύγεις, ούτε να τσακωθείς. Πάρε ένα τηλέφωνο να σε… Να σε καθοδηγήσουν και να σε συμβουλεύσουν πώς μπορείς αυτό να το λήξεις και να προχωρήσεις”».
Α.Ψ.: «Και να προστατεύσεις τη ζωή σου».
Ι.Π.: «Αυτό. Αυτό κυρίως».
Α.Ψ.: «Και μετά είναι κι ένα άλλο θέμα. Είναι και οι κοπέλες που θέλουν να φύγουν και δεν έχουν που να πάνε».
Ι.Π.: «Μμμ».
Α.Ψ.: «Δηλαδή εκεί πρέπει η πολιτεία να είναι πιο κοντά. Να υπάρχουν ξενώνες να τις φιλοξενήσουνε. Υπάρχουνε κοπέλες που θέλουν να κάνουν ασφαλιστικά μέτρα. Με έχουν πιάσει και μου ‘χουν πει: “Θέλω να κάνω ασφαλιστικά μέτρα και δεν έχω τα 1000 ευρώ αυτά”».
Ι.Π.: «Ναι».
Α.Ψ.: «Δηλαδή υπάρχουν τέτοια πραγματάκια που είναι… Φαίνονται μικρά, αλλά δεν είναι καθόλου μικρά. Γιατί είναι ένα λιθαράκι εδώ, ένα λιθαράκι εκεί».
Ι.Π.: «Όχι, είναι πολύ σημαντικά, αλλά έχω την εντύπωση ότι σιγά-σιγά… Βέβαια σε πολύ αρχικό στάδιο, αλλά δίνουνε λύσεις. Αρχίζουν και δίνουνε λύσεις, και η πολιτεία και οι οργανώσεις. Σχετικά με αυτό που μου έλεγες πριν, που συμφωνώ απόλυτα σχετικά με τις οικογένειες των θυτών οι οποίες είναι λίγο όντως προστατευμένες. Και δεν θα έπρεπε, αλλά από ποια άποψη; Όχι να πάμε και να αρχίσουμε να κατηγορούμε τους γονείς που μπορεί και να φέρουν ευθύνες, μπορεί και όχι. Αλλά κυρίως αυτό που λες, δηλαδή να πάμε να δούμε τι πήγε στραβά στο περιβάλλον αυτού του ανθρώπου, τι είναι αυτό που δημιούργησε αυτόν τον δολοφόνο και το κακοποιητικό στοιχείο, για να μάθουμε και να το αποφύγουμε την επόμενη φορά. Να το αποφύγει ο επόμενος γονιός και να μη γίνονται αυτά. Στη δική σου περίπτωση… Ή μάλλον άσε, θα πω πρώτα για τη δική μου περίπτωση. Στη δική μου περίπτωση λοιπόν, δεν έχω μιλήσει ποτέ με το περιβάλλον του θύτη μου. Δεν με έχουν πλησιάσει ποτέ, δεν έχουν εκφράσει ποτέ ούτε μία άποψη, ούτε μια συγγνώμη, ούτε να βοηθήσουν με όποιον τρόπο μπορούν. Είναι εξαφανισμένοι, λες και δεν έχει συμβεί τίποτα. Θέλω λίγο, σε παρακαλώ, να μου πεις απ’ την πλευρά του δολοφόνου της Γαρυφαλλιάς, αν έμαθες ποτέ κάτι».
Α.Ψ.: «Αν πούμε ότι… Για να είμαι και ειλικρινής, υπήρξε ένα τηλεφώνημα απ’ την αδερφή του εκείνες τις μέρες, τις δύο-τρεις μετά την ταφή της Γαρυφαλλιάς, το οποίο αποδείχτηκε ότι ήτανε πολύ επικοινωνιακό. Και μου είπε ότι μάλιστα φοβάται και για τη ζωή της. Για κάτι… Κάτι για το οποίο δεν ευθύνομαι εγώ. Δηλαδή ο αδερφός της την έβαλε σ’ αυτή τη θέση».
Ι.Π.: «Φοβάται για τη ζωή της από ποιον; Απ’ τον αδερφό της;».
Α.Ψ.: «Ε δηλαδή… Δεν ξέρω. Απλά παίρνεις, θέλω να σου πω, τη μητέρα της Γαρυφαλλιάς και αντί να της πεις… Τέλος πάντων, ας μην σκεφτούνε και όλοι όπως εγώ. Ας πούνε ένα “συλλυπητήρια και λυπάμαι γι’ αυτό που περνάτε και συγγνώμη εκ μέρους του”. Ας πουν αυτό και… Αφού θέλουν να πάρουν τηλέφωνο. Με παίρνουν τηλέφωνο να μου πουν ότι φοβούνται για τη ζωή, φοβάται για τη ζωή της γιατί προφανώς και εκεί η κοινωνία η τοπική, όταν γίνεται κάτι τέτοιο, εξαγριώνεται. Έτσι;».
Ι.Π.: «Μμμ [δυσνόητο]».
Α.Ψ.: «Δεν έχω εγώ ευθύνη γι’ αυτό. Ευθύνη έχει η οικογένειά τους. Η αλήθεια είναι ότι δεν θα ήθελα να μου πουν κάτι εμένα προσωπικά αυτοί οι άνθρωποι. Δηλαδή τι να μου πουν; Μία συγγνώμη θα άλλαζε κάτι; Να μου πουν τι; Ούτε καν δεν θα ήθελα να μου πουν κάτι. Όχι».
Ι.Π.: «Δεν έχεις απορία αν είχαν… Αν ήξεραν ότι αυτό το παιδί έχει πρόβλημα; Αν έχει πρόβλημα. Ή αν έχουνε καταλάβει γιατί συμπεριφέρθηκε τόσο ακραία, αν είχε εκδηλώσει και στο παρελθόν ανάλογες συμπεριφορές».
Α.Ψ.: «Κοίταξε να δεις. Δεν μπορώ να το ξέρω αυτό, δεν το γνωρίζω. Εκείνο που θα πω είναι ότι δεν φταίνε οι γονείς όταν ένας 30χρονος κάνει αυτή την πράξη. Δηλαδή θεωρώ ότι δεν του είπαν οι γονείς του να το κάνει. Έτσι; Να είμαστε λίγο υπεύθυνοι για τις πράξεις μας ο καθένας γενικά. Δεν θα καταλογίσω κάποια ευθύνη στους γονείς, αλλά θα καταλογίσω ευθύνη αν ήξεραν ότι ίσως το παιδί είχε μία διαταραχή και δεν είχαν ενημερώσει την κόρη μου. Όχι εμένα».
Ι.Π.: «Ναι».
Α.Ψ.: «Τη Γαρυφαλλιά, που ήταν ένα ενήλικο παιδί που πήγαινε στο σπίτι τους. Αν εκεί δεν την είχαν ενημερώσει ή την είχαν ενημερώσει, δεν ξέρω τι έχει γίνει, δεν γνωρίζω».
Ι.Π.: «Ε δεν θα σ’ το έλεγε το παιδί; Πιστεύω…».
Α.Ψ.: «Πιστεύω ότι θα μου το έλεγε. Απλά η Γαρυφαλλιά γενικά είχε έτσι ένα πολύ αγγελικό βλέμμα για τα πάντα. Δηλαδή αν σε γνώριζε, θα έβλεπε πού έχεις κάτι, έτσι είσαι, μειονεκτείς ας πούμε, και θα προσπαθούσε να σε βοηθήσει σ’ αυτό. Ήτανε παιδί που πάντα βοηθούσε. Δεν ήταν παιδί που θα σε γνώριζε και θα σε απέφευγε γιατί είχες κάτι που ήθελε να το διορθώσεις, στα δικά της τα μάτια. Οπότε θεωρώ ότι μπορεί και να ήθελε να τον αλλάξει π.χ., η Γαρυφαλλιά. Όσο ξέρω το παιδί μου».
Ι.Π.: «Ναι».
Α.Ψ.: «Γιατί ήτανε έτσι το βλέμμα της, αγγελικό. Έβρισκε πάντα κάτι καλό για τον άλλον».
Ι.Π.: «Το κάνουμε πολλές αυτό το λάθος».
Α.Ψ.: «Το κάνουμε, το κάνουμε, ναι».
Ι.Π.: «Που προσπαθούμε να τον αλλάξουμε και να βοηθήσουμε τον άλλον και τελικά… Θέλω να πω εντωμεταξύ και κάτι που έχουμε συζητήσει. Υπάρχουνε κάποιοι άνθρωποι που μπορεί να σε συναντήσουν στον δρόμο, που ‘ναι ο γείτονας, ο… Δεν ξέρω τώρα, στο σουπερμάρκετ, στο μανάβη, το οτιδήποτε. Και αποφεύγει να σου μιλήσει ή μπορεί να αλλάξει και δρόμο επειδή νιώθει άσχημα. Το ‘χω βιώσει κι εγώ και μου το έχεις εκμυστηρευτεί κι εσύ ότι το έχεις αντιμετωπίσει. Θέλω να πω ότι είναι λάθος αντιμετώπιση. Δεν χρειάζεται κατ’ αρχάς κάποιος να νιώθει άσχημα όταν θα μας δει στον δρόμο. Και αντιθέτως, αν θέλει κάποιος να ‘ρθει και να μιλήσει και να εκφράσει τη συμπαράστασή του και τον θυμό του και τα συναισθήματά του, να το κάνει. Γιατί αυτό δεν θα μας προσβάλει, ίσα-ίσα που…».
Α.Ψ.: «Όχι, ίσα-ίσα που μας δίνει δύναμη».
Ι.Π.: «Ακριβώς».
Α.Ψ.: «Το αντίθετο δεν μας δίνει δύναμη. Δηλαδή μου έχει τύχει στο σουπερμάρκετ της γειτονιάς μου που πήγαινα πάντα να ψωνίσω, που πάντα μιλούσα με όλους, να με βλέπουν στους διαδρόμους και να νιώθω ότι με αποφεύγουν λες κι έχω κάνει εγώ κάτι κακό. Όχι, δεν είναι ωραίο. Καταλαβαίνω γιατί το κάνουν, γιατί πραγματικά δεν έχουν τι να μου πουν. Γιατί μετά το σκέφτονται και γυρίζουν και μου λένε: “Ξέρεις, συγγνώμη” και “δεν έχω τι να σου πω”. Και λέω: “Δεν χρειάζεται να μου πεις κάτι. Λίγο ένα άγγιγμα στον ώμο να μου κάνεις, για μένα είναι εντάξει. Μου δείχνει ότι συμπάσχεις”. Αυτό σημαίνει “συλλυπούμαι”, δεν είναι κάτι κακό. Δεν λυπάσαι τον άλλον, τον συλλυπάσαι. Δηλαδή μπαίνεις λίγο στη λύπη του, στον πόνο του».
Ι.Π.: «Ναι. Ο χρόνος βοηθάει σε όλον αυτόν τον πόνο; Στην αρχή απλά δεν αντιλαμβάνεσαι τι σου έχει συμβεί. Το αντιλαμβάνεσαι κάπου πολύ παρακάτω και εκεί είναι το μεγάλο σοκ και ο πολύς ο πόνος. Και μετά αυτό αρχίζει να ηρεμεί. Ισχύει αυτό; Πώς το… Βέβαια είναι και πολύ νωρίς ακόμα για σένα».
Α.Ψ.: «Ναι, είναι πολύ νωρίς. Ισχύει ότι στην αρχή… Δεν το συνειδητοποιείς στην αρχή. Όταν το συνειδητοποιείς, δεν το δέχεσαι. Λες: “Δεν το δέχομαι να ‘χει φύγει το παιδί μου έτσι από τη ζωή”. Ενώ ξέρω ότι έχει γίνει. Το έχω δει, το έχω βιώσει και πονάω. Πονάω συνεχόμενα. Δεν υπάρχει δηλαδή στιγμή που δεν θα πονέσεις. Απλά όταν τον πόνο τον διαχειρίζεσαι και με μια γαλήνη, είναι λίγο πιο εύκολο. Όταν τον πόνο τον διαχειρίζεσαι και με κακία, αυτό είναι χειρότερο πιστεύω και δεν σ’ αφήνει να περάσεις το πένθος. Το πένθος ο καθένας το βιώνει όπως νομίζει. Εγώ έτσι το βιώνω, με αξιοπρέπεια και με γαλήνη. Εμένα το παιδί μου γαλήνη μου άφησε. Είχα κάτι συγκλονιστικό μαζί της την ώρα που την αποχαιρετούσα. Και αυτό το πράγμα μου άφησε μετά… Πήγα στο σπίτι και έλεγα: “Η Γαρυφαλλιά είναι κάπου πάρα πολύ ωραία. Είναι γαλήνια. Μην στεναχωριέστε, είναι πάρα πολύ καλά”. Αυτό ήταν τις πρώτες μέρες. Μετά όμως συνειδητοποιείς ότι, όσο και καλά να είναι, εσύ πονάς. Οπότε λίγο προσπαθείς να το διαχειριστείς, να μην πονάς, αλλά είναι δύσκολο. Είναι δηλαδή ένας κύκλος που πάει κι έρχεται. Κάπως έτσι».
Ι.Π.: «Τις μέρες που έγινε, που πήγες να παραλάβεις το πτυχίο της, σε πήρα μερικές μέρες μετά τηλέφωνο…».
Α.Ψ.: «Το θυμάμαι».
Ι.Π.: «Και είχες πάει να δώσεις το πτυχίο στη Γαρυφαλλιά. Και σε πέτυχα εκείνη τη στιγμή. Πες μου λίγο για όλο αυτό».
Α.Ψ.: «Είχα πάει να πάρω το μεταπτυχιακό της. Είχε γίνει μία πάρα πολύ ωραία εκδήλωση στο Πανεπιστήμιο προς τιμήν της. Να μου δώσουνε τιμητικά τον τίτλο, γιατί δεν είχε προλάβει να το πάρει. Και εννοείται ότι πήγα. Και εννοείται ότι θα πήγαινα με όλη μου τη δύναμη. Θα μάζευα όλα μου τα κομμάτια και θα πήγαινα, γιατί ήταν ο κόπος της και ήθελα να έρθει στο σπίτι της μαζί με τα υπόλοιπα πτυχία της. Το πήρα, ήτανε πολύ… Η πιο δύσκολη μέρα, μετά την ταφή ήταν αυτή για μένα εκεί. Ήτανε πολύ βαρύ εκεί μέσα το κλίμα. Να μιλάς σε μία αίθουσα που δεν ακούς ούτε “κιχ” και να βλέπεις τα μάτια βουρκωμένα και να κλαίνε. Και όλοι να λένε “που βρήκες τη δύναμη;”, αλλά δεν ξέρουνε εμένα τη δύναμη αυτή ότι μου τη δίνει το παιδί μου εκείνη τη στιγμή. Γιατί αυτό για μένα ήτανε πολύ σημαντικό να το κάνω. Και όταν γύρισα λοιπόν στο Βέλο, πήγα στο Κοιμητήριο ένα απόγευμα -έτσι είχε σουρουπώσει κιόλας- και της το διαβάζω δυνατά. Και μάλιστα έχω βάλει και το τραγουδάκι αυτό, το “Γαρύφαλλο στην Άμμο” να το ακούσει και της διαβάζω και το μεταπτυχιακό της».
Τραγούδι Αντώνης Αγγελίδης “Γαρύφαλλο στην Άμμο”
Α.Ψ.: «Και εκείνη τη στιγμή που έχω λυγίσει πάρα πολύ, πάρα πολύ όμως -δεν είναι κανείς άλλος στο Κοιμητήριο-, ακούω το κινητό μου να χτυπάει και εκείνη τη στιγμή, ειλικρινά σου μιλάω, θα το σήκωνα μόνο άμα ήταν η Γαρυφαλλιά. Δηλαδή αν ήταν η Γαρυφαλλιά, έβλεπα Γαρυφαλλιά, θα τρελαινόμουν, θα το σήκωνα. Αλλά δεν βλέπω Γαρυφαλλιά και βλέπω Ιωάννα. Και λέω: “Εντάξει Γαρυφαλλιά, κατάλαβα. Δεν θέλεις να κλαίω. Θες να είμαι χαρούμενη, θέλεις να βρω τη δύναμή μου απ’ τον μαχητή μου – γιατί έτσι σε λέω”. Και είσαι εσύ και μου λες: “Ξέρεις, ήθελα να σε πάρω από μέρες, αλλά είπα να χαλαρώσεις λίγο και αυτή ήταν η στιγμή που ήθελα να σε πάρω”. Και σου είπα ότι “αυτή η στιγμή ήταν που σου είπε η Γαρυφαλλιά να με πάρεις”».
Ι.Π.: «Έτσι, έτσι είναι».
Α.Ψ.: «Εντάξει, ήτανε συγκλονιστική στιγμή για μένα αυτή. Και για άλλη μια φορά μου επιβεβαιώνει αυτό που νιώθω, ότι η Γαρυφαλλιά δεν θέλει να κλαίω. Ότι η Γαρυφαλλιά θέλει να ‘μαι χαρούμενη και γαλήνια και να κάνω αυτό που κάνω. Της αρέσει πάρα πολύ».
Ι.Π.: «Όμως τώρα είναι οι πρώτες γιορτές χωρίς τη Γαρυφαλλιά. Εννοείται ότι θα τη σκέφτεστε, όλη η οικογένεια. Σκέφτεστε να κάνετε κάτι διαφορετικό από τις άλλες χρονιές;».
Α.Ψ.: «Όχι, δεν σκεφτόμαστε να κάνουμε κάτι διαφορετικό. Στο σπίτι θα είμαστε οικογενειακά. Θα χαρούμε με τα παιδιά μας και τα υπόλοιπα. Θα φάμε, θα κάνουμε αυτά που κάναμε πάντα. Αλλά θα υπάρχει μια άδεια καρέκλα και μία μελαγχολία. Μία θλίψη που όσο και να θες να χαρείς, πάντα θα υπάρχει αυτή η μελαγχολία από πίσω σου. Πάντα θα σκέφτεσαι δηλαδή… Εκείνη την άδεια καρέκλα που θα βλέπεις, θα σκέφτεσαι ότι “θα ήταν μαζί μας κι εμείς είμαστε εδώ και γιορτάζουμε κι εκείνη δεν μπορεί”. Είναι δύσκολο, είναι δύσκολο. Ήταν και τα γενέθλιά της τώρα στις 10 Δεκέμβρη. Και αυτή ήτανε δύσκολη μέρα για μένα. Αν και εκείνη τη μέρα συνέβη και άλλη μία γυναικοκτονία με μία κοπέλα στη Βόρεια Ελλάδα που είχε τα τρία παιδάκια. Δηλαδή εκείνη τη μέρα ήτανε δύσκολη, έγινε κι αυτό και λέω: “Τι γίνεται; Τι ζούμε ας πούμε; Πόσες ακόμα;”».
Ι.Π.: «Εγώ θέλω να σου δώσω ειλικρινά συγχαρητήρια. Αυτό που με έχει συγκινήσει πάρα πολύ σε σένα… Έχω δει τον τρόπο που σκέφτεσαι και συμπεριφέρεσαι και έχω δει τη στάση που κρατάς απέναντι στα υπόλοιπα παιδιά σου, παρά τον πόνο. Που προσπαθείς να μην τα αδικήσεις και να μην κλειστείς στο δικό σου καβούκι».
Α.Ψ.: «Μα όταν γίνεσαι μητέρα τεσσάρων παιδιών, είσαι μητέρα τεσσάρων παιδιών. Δεν είσαι μόνο μητέρα της Γαρυφαλλιάς. Έφυγε η Γαρυφαλλιά μ’ αυτόν τον τρόπο. Υπάρχουν τρία παιδιά που σε έχουν περισσότερη ανάγκη τώρα από ό, τι σε είχαν πριν».
Ι.Π.: «Έτσι είναι».
Α.Ψ.: «Γιατί εγώ θεωρώ ότι τα αδέρφια της το βιώνουνε πολύ πιο δύσκολα από ό, τι εγώ. Γιατί έχουν χάσει την αδερφή τους. Η Ελενίτσα έχει χάσει την αδερφή της, έχει και δύο αδερφούς, αλλά ήταν η αδερφή της».
Ι.Π.: «Ναι».
Α.Ψ.: «Ε δηλαδή δεν μπορείς εσύ να φερθείς εγωιστικά και να πεις “εγώ τώρα…”. Εντάξει, υπάρχει και αυτό το ενδεχόμενο και υπάρχουνε δύο διαδρομές. Η μία του να κλειστείς και μία που ‘ναι να τα ανοίξεις όλα και να προχωρήσεις. Και επιλέγω αυτό και θεωρώ… Και αν θέλεις, να περάσω κι αυτό το μήνυμα προς τις άλλες μαμάδες, ότι αυτό είναι το σωστό. Δεν σημαίνει ότι δεν αγαπούσες το παιδί που “έφυγε” ή δεν θα το τιμήσεις ή δεν θα είναι πάντα δίπλα σου. Γιατί οι αναμνήσεις και το χαμόγελο και το χάδι δεν φεύγουνε ποτέ, τα κρατάς μέσα σου σαν φυλακτό. Δηλαδή γιατί να καταστρέψεις και τα άλλα σου τρία παιδιά; Μαζί με τα άλλα σου τρία παιδάκια -τέσσερα, δύο, ένα, όσα έχεις-, πρέπει να τιμήσεις εκείνο που έφυγε και να τους δείξεις ότι θα είσαι δίπλα τους. Για μένα, όταν είσαι μάνα, αυτός είναι ο δρόμος ο μοναδικός. Και αυτό που λέω είναι ότι “πενθώ, φοράω μαύρα, αλλά δεν έχω μαύρη ψυχή”».
Ι.Π.: «Δεν είναι αυτονόητο για όλους, αλλά χαίρομαι που το βλέπεις έτσι και μπράβο σου γι’ αυτό. Και ξέρω ότι η Ελένη, που είναι η μικρή σου κόρη, μοιάζει πάρα πολύ στη Γαρυφαλλιά έχεις πει».
Α.Ψ.: «Ναι».
Ι.Π.: «Και την έχω δει κι εγώ και έχει αυτά τα… Τα έντονα τα μάτια, τα καθαρά».
Α.Ψ.: «Και το χαμόγελο. Και το χαμόγελο».
Ι.Π.: «Τα, έτσι, γεμάτα ενθουσιασμό. Και καταλαβαίνω από την Ελένη πώς μπορεί να ήταν η Γαρυφαλλιά. Και μου έχεις πει κι αυτό το συγκλονιστικό ότι… Πες το μου λίγο, για τα μαλλιά της Ελένης».
Α.Ψ.: «Α, ναι. Η Ελένη είναι… Τα μαλλιά της πάρα πολύ κατσαρά».
Ι.Π.: «Ναι».
Α.Ψ.: «Όταν τα ισιώνει, είναι σαν να βλέπω τη Γαρυφαλλιά. Ολόιδια, ολόιδια».
Ι.Π.: «Ναι».
Α.Ψ.: «Και τώρα μου λέει: “Θέλω να τα ισιώσω”. Και της λέω: “Μην μου το κάνεις τώρα, σε παρακαλώ. Μες στις γιορτές, μην τα ισιώσεις”».
Ι.Π.: «Εκτός από το μήνυμα αυτό που το είπες πολύ όμορφα, για τις μαμάδες που έχουνε χάσει κάποιο παιδάκι και περνάνε δύσκολα, θέλεις να κλείσουμε και με κάποιο μήνυμα που θα ήθελες να πεις; Είτε στα νέα κορίτσια, είτε στα νέα αγόρια, είτε γενικά στους νέους».
Α.Ψ.: «Θα ήθελα να πω… Στα κορίτσια δεν έχω να πω κάτι. Στα κορίτσια όχι. Τα κορίτσια, απ’ ό, τι βλέπω, μετά από αυτό το γεγονός, βλέπω ότι είναι πάρα πολύ ώριμα. Αντιμετωπίζουνε τις δυσκολίες πολύ περισσότερο από ό, τι τα αγόρια. Βέβαια, έχουν φοβηθεί πάρα πολύ και με το δίκιο τους».
Ι.Π.: «Ναι».
Α.Ψ.: «Φοβούνται να βγουν κι απ’ το σπίτι τους και μου το λένε. “Φοβόμαστε να βγούμε έξω”. Και μάλιστα είχα μία… Είχε γίνει μία πάρα πολύ ωραία εκδήλωση στην Κόρινθο. Ένας αθλητικός σύλλογος, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Βίας, είχε κάνει μία εκδήλωση ένα σωματείο και ήτανε τα κορίτσια όλα που φορούσαν μπλούζες “όχι άλλη Γαρυφαλλιά, καμία μόνη”. Και όλες με κοιτούσαν με δάκρυα και μου λέγανε: “Να κάνετε κάτι, να μη φοβόμαστε”. Δηλαδή αυτό ήτανε συγκλονιστικό να το ακούς από νέα κορίτσια».
Ι.Π.: «Ε ναι, είναι φοβερό. Είναι φοβερό. Είναι σαν ένα είδος τρομοκρατίας αυτό, έτσι;».
Α.Ψ.: «Ναι. Εγώ σ’ αυτά τα κορίτσια μπορώ να πω ότι θα προσπαθήσω όσο μπορώ να είμαι μπροστά, να γίνει κάτι, να αλλάξει κάτι. Θα ήθελα όμως με πολλή αγάπη να μιλήσω στα αγόρια περισσότερο. Γιατί νομίζω ότι αυτά πρέπει λίγο να σκεφτούν, να ψάξουνε πολύ καλά τον εαυτό τους, να αφήσουνε τις αντιλήψεις και τις ιδεολογίες και τις εμπειρίες που έχουνε μες στο σπίτι τους. Να ψάξουν καλά μέσα τους, να δουν ότι είναι άντρες, να σέβονται τη γυναίκα που έχουν απέναντί τους και να σέβονται γενικά όλες τις γυναίκες. Και να τις προστατεύουν, γιατί υπάρχουν και αδύναμες γυναίκες που οι άντρες μαζί με τους άλλους, με τον όχλο, τις χλευάζουν. Όχι. Οφείλεις να τις προστατεύσεις, γιατί μπορεί να είναι αδερφή σου, μπορεί να είναι η φίλη σου, μπορεί να ‘ναι η μάνα σου, μπορεί να ‘ναι η κόρη σου μεθαύριο. Δηλαδή θεωρώ ότι οι άντρες πρέπει να το πάρουν αυτό το μήνυμα».
Ι.Π.: «Μμμ».
Α.Ψ.: «Και όχι τα κορίτσια».
Ι.Π.: «Συμφωνώ μαζί σου. Εσύ θα πηγαίνεις μπροστά, από πίσω θα ‘μαι εγώ».
Α.Ψ.: «Μαζί θα είμαστε, δεν μ’ αρέσει το “μπροστά” και το “πίσω”».
Ι.Π.: «Ωραία, λοιπόν. Μαζί».
Α.Ψ.: «Μαζί μπορούμε να τα κάνουμε».
Ι.Π.: «Το ξέρεις ότι σ’ αγαπώ πολύ».
Α.Ψ.: «Κι εγώ σ’ αγαπάω πολύ».
Τραγούδι Αντώνης Αγγελίδης “Γαρύφαλλο στην Άμμο”
Ήταν το podcast “ΙΩΑΝΝΑ”, με την Ιωάννα Παλιοσπύρου.
Παραγωγή – Επιμέλεια: Γιούλα Ράπτη.
Στους ήχους ο Γιώργος Βαβανός.
Οι συγκλονιστικές ιστορίες συνεχίζονται με νέους καλεσμένους στα επόμενα επεισόδια. Μπορείτε να στέλνετε τα μηνύματά σας για την Ιωάννα στο email: ioanna@pod.gr.
Μια παραγωγή του pod.gr. Αναζητήστε τα podcast που σας ενδιαφέρουν στο pod.gr, apple podcast, google podcast και σε οποιαδήποτε άλλη εφαρμογή ακούτε podcast από το κινητό σας.
Διαφημιστικό μήνυμα
Το podcast αυτό πραγματοποιήθηκε με την ευγενική χορηγία της Πλαίσιο Computers. Η κοινωνική συνεισφορά και ο εθελοντισμός είναι βασικοί πυλώνες της εταιρικής κουλτούρας της Πλαίσιο και με αυτές ως οδηγό στοχεύει μέσω διαφόρων δράσεων στη δημιουργία ενός βιώσιμου μέλλοντος.
