Sex Education: Η Ελεάννα κι ο Γιώργος κάνουν ένα podcast που σβήνει τα σεξουαλικά ταμπού
Δεν το παίζουν μεγάλες εμπειρίες κι αυθεντίες επί του θέματος, δεν είναι σεξολόγοι ούτε ειδικοί αναλυτές. Είναι δύο εικοσάχρονοι σπουδαστές στην Αθήνα, η μία στη Νομική κι ο άλλος στο Πολιτικό της Νομικής, οι οποίοι αποφάσισαν να μιλήσουν ανοιχτά για το σεξ γιατί κάποιος έπρεπε να το κάνει όταν «όλες οι πηγές που μαθαίνεις για το σεξ είναι ουσιαστικά ψυχαγωγία, τσόντες ή τραγούδια και ρομαντικές κομεντί», όπως λένε στην πρώτη τους εκπομπή.
Η Ελεάννα Παπαδοκωστάκη και ο Γιώργος Αραβώσης, σε ιδέα και υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση μαζί με την ομάδα του pod.gr, παρουσιάζουν το Sex Education, ένα podcast δώδεκα επεισοδίων το οποίο ξεκίνησε και θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο (νέο επεισόδιο κάθε Δευτέρα), όπου χαλαρά και άνετα, με χιούμορ αλλά και σοβαρότητα, μιλάνε για την πρώτη φορά, την πορνογραφία, το coming out και τα προβλήματα σεξουαλικής ταυτότητας, το sexting και τις προφυλάξεις.
Λένε όσα θα λέγανε στον εαυτό τους πριν κάποια χρόνια, ενώ σε κάθε επεισόδιο συμβουλεύονται ειδικούς, παραθέτουν στατιστικά στοιχεία και συνομιλούν με άλλα άτομα της ηλικίας τους, ώστε να μεταφέρουν τις εμπειρίες τους στο κοινό. «Αυτά που δεν θέλεις να συζητήσεις με τους γονείς σου και το σχολείο δεν θέλει να συζητήσει μαζί σου», είναι το μότο.
Στην Ελλάδα ακόμη τα παιδιά τα φέρνει ο πελαργός;
Ελεάννα: Η ιστορία με τον πελαργό νομίζω δεν παίζει πια, κάπως προχωρήσαμε. Αλλά η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στη χώρα είναι αρκετά πίσω κι ας είμαστε στο 2020. Η συζήτηση γύρω από το σεξ θεωρείται ακόμα ταμπού ειδικά για τις γυναίκες, οπότε επιλέγουμε απλώς να την προσπερνάμε. Ξεχνάμε ότι είναι κάτι απολύτως φυσικό.
Γιώργος: Στην Ελλάδα, όπως σε κάθε «άβολο» ζήτημα, η Πολιτεία καταλήγει να μην παίρνει ξεκάθαρη θέση. Είτε προτείνεται κάτι προσωρινά, όπως η ιστορία με το μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης που διαρκώς «έρχεται», είτε αγνοείται εντελώς το πρόβλημα. Δεν είμαι σίγουρος αν η Ελλάδα θέλει να νομίζουμε ότι τα παιδιά τα φέρνει ο πελαργός, αλλά σίγουρα δεν έχει κάνει αρκετά για να μας πείσει για το αντίθετο.
«Το σχολείο δεν έχει βρει τον τρόπο να μιλήσει για το σεξ χωρίς να χρησιμοποιήσει ένα μείγμα από το γνωστό αναχρονιστικό, δασκαλίστικο ύφος, που γίνεται αμέσως βαρετό, μαζί με cringe ατάκες και ταινίες μικρού μήκους που φαίνεται ότι γυρίστηκαν για εφήβους από ανθρώπους που έχουν ξεχάσει ότι υπήρξαν κι αυτοί κάποτε έφηβοι».
Γιατί το σχολείο δεν μιλάει για το σεξ;
Ε: Νομίζω πως, από τη μία, το σχολείο δεν θεωρεί ότι είναι αρκετά σημαντικό συγκριτικά με τα υπόλοιπα μαθήματα και, από την άλλη, φοβάται ότι η συζήτηση γύρω από το σεξ σε μια αίθουσα γεμάτη εφήβους θα είναι δύσκολη. Η αλήθεια είναι μάλλον θα είναι και δύσκολη και άβολη στην αρχή. Αλλά από κάπου πρέπει να ξεκινήσει. Επίσης κάπως θεωρείται ότι σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι κουβέντα για σεξουαλικές προτιμήσεις κι αγαπημένες στάσεις, ενώ αφορά σημαντικά θέματα, όπως υγείας και προστασίας από κινδύνους, για τα οποία οι έφηβοι στρέφονται τελικά στους φίλους, στο πορνό και στην ποπ κουλτούρα για να ενημερωθούν με ό,τι συνεπάγεται αυτό.
Γ: Δεν μιλάει γιατί ντρέπεται. Φοβάται ορισμένους γονείς που θέλουν να «προστατέψουν» τα παιδιά τους, αφήνοντάς τα εκτεθειμένα σε κάθε είδους παραπληροφόρηση. Κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Σε όσες απόπειρες έχουν γίνει, το σχολείο δεν έχει βρει τον τρόπο να μιλήσει για το σεξ χωρίς να χρησιμοποιήσει ένα μείγμα από το γνωστό αναχρονιστικό, δασκαλίστικο ύφος, που γίνεται αμέσως βαρετό, μαζί με cringe ατάκες και ταινίες μικρού μήκους που φαίνεται ότι γυρίστηκαν για εφήβους από ανθρώπους που έχουν ξεχάσει ότι υπήρξαν κι αυτοί κάποτε έφηβοι.
Τι λένε οι έρευνες για την πρώτη φορά;
Ε: Γενικότερα, οι έρευνες και τα ποσοστά ως αριθμοί ενδεχομένως να μην μας λένε πολλά, ή και να τα αμφισβητούμε ενίοτε, αλλά μας δίνουν τη μεγάλη εικόνα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των εφήβων, 7 στους 10 συγκεκριμένα, έχει την πρώτη σεξουαλική του εμπειρία στα δεκαπέντε χρόνια. Και 1 στους 5 δεν χρησιμοποίησε κανένα είδος προφύλαξης.
Γ: Από τα στοιχεία που παρουσιάσαμε στην πρώτη εκπομπή στάθηκα σε κάτι που μπορεί να νομίζεις ότι δεν συμβαίνει σε άλλους και να το παίρνεις προσωπικά ενώ δεν χρειάζεται: 1 στα 2 αγόρια και 3 στα 5 κορίτσια αναφέρουν ότι η πρώτη τους προσπάθεια για ολοκληρωμένη ερωτική επαφή ήταν αποτυχημένη.
Υπάρχει καλό και κακό πορνό;
Γ: Πιστεύω ότι από την στιγμή που κάτι είναι νόμιμο και γυρίστηκε με συναίνεση όσων συμμετέχουν, δεν υπάρχει «κακό πορνό», ούτε κακοί άνθρωποι που το βλέπουν. Απλώς ο καθένας να σιγουρευτεί ότι είναι όντως το πορνό που προτιμάει, καθώς από την βιομηχανία του πορνό προωθείται μια πολύ συγκεκριμένη μορφή του «σέξυ». «Καλό πορνό» είναι αυτό που το βλέπεις επειδή το διάλεξες συνειδητά.
Εφαρμογές γνωριμιών, sexting και ροζ βίντεο στο τσατ. Πόσο πιθανό είναι να πάει κάτι στραβά;
Ε: Υπάρχουν πολλές πιθανότητες να πάει κάτι λάθος, αν και το να γνωρίσεις κάποιον μέσω μιας εφαρμογής γνωριμιών, ειδικά στο εξωτερικό, πλέον θεωρείται «φυσιολογικό». Προφανώς και χρειάζεται μεγάλη προσοχή αλλά έτσι είναι και με κάθε καινούργιο άνθρωπο που γνωρίζεις. Τα υπόλοιπα είναι θέμα συναίνεσης και προτιμήσεων.
Γ: Όσο είσαι ανήλικος, δεν θα έπρεπε να έχεις εμπειρίες με τίποτα από τα παραπάνω. Δυστυχώς αυτό σίγουρα δεν ισχύει. Ακόμα και εάν φαίνεται η σωστή επιλογή εκείνη την ώρα, σπάνια έχω γνωρίσει συνομήλικό μου που έκανε κάτι από τα παραπάνω στα 16 του και δεν το μετάνιωσε. Το κακό είναι ότι άμα πάει κάτι στραβά σε αυτές τις περιπτώσεις, θα πάει πολύ στραβά. Οπότε είναι καλύτερο να μην το ρισκάρεις, για λίγη παραπάνω πικάντικη ευχαρίστηση.
«Για τις γυναίκες είναι αρκετά, δυστυχώς, τα ταμπού. Η ίδια η συζήτηση γύρω από το σεξ παραμένει ένα είδος ταμπού και η αλήθεια είναι πως κι εγώ είχα προβληματιστεί όταν μου είχαν προτείνει να κάνω το sex education podcast. Αλλά νούμερο ένα νομίζω παραμένει το θέμα της αυτοϊκανοποίησης».
Ποιο θεωρείτε πως παραμένει το μεγαλύτερο ταμπού;
Ε: Για τις γυναίκες είναι αρκετά, δυστυχώς, τα ταμπού.Η ίδια η συζήτηση γύρω από το σεξ παραμένει ένα είδος ταμπού και η αλήθεια είναι πως κι εγώ είχα προβληματιστεί όταν μου είχαν προτείνει να κάνω το sex education podcast. Αλλά νούμερο ένα νομίζω παραμένει το θέμα της αυτοϊκανοποίησης.
Γ: Οτιδήποτε παρεκκλίνει από τα αυστηρά πρότυπα του mainstream πορνό για τους άνδρες, θεωρείται ταμπού. Πιστεύουμε ότι ο άνδρας πρέπει να κρύβει τα συναισθήματά του και τα προβλήματα στύσης του.
Αν γυρνούσατε το χρόνο πίσω, Ελεάννα και Γιώργο, τι θα λέγατε στον έφηβο εαυτό σας;
Ε: Η εφηβεία είναι δύσκολη περίοδος για πολλούς λόγους οπότε η βασική συμβουλή θα ήταν να μην αγχώνεται, να συζητάει ό,τι την απασχολεί και πως η εφηβεία δεν κρατάει για πάντα ακόμα και αν φαίνεται έτσι μερικές φορές…
Γ: Θα του έλεγα: «Γιώργο, μην αγχώνεσαι, κάποια στιγμή θα κάνεις και εσύ σεξ. Το σεξ δεν είναι τόσο μεγάλο θέμα όσο το κάνεις στο μυαλό σου. Θα το καταλάβεις και αφού το κάνεις πρώτη φορά. Επίσης, στα πιο… πρακτικά θέματα, είναι λίγο πιο χαμηλά από όσο φαντάζεσαι».